Qeyri-müsəlmana zəkat düşür?
İslamın beş əsas şərtindən biri zəkat verməkdir. Zəkat bir ibadətdir. Buna görə də qeyri-müsəlmanlara və dindən çıxanlara (mürtədlərə) zəkat verilmir. Rəsulullah (s.ə.s.) Muaz ibn Cəbəli (r.a.) Yəmənə göndərərkən:
“Zəkatı oranın zənginlərindən al və oranın kasıblarına payla,” − buyurmuşdur.[1]
İslam alimlərinin əksəriyyətinə görə, müsəlman cəmiyyətdə yaşayan qeyri-müsəlmanlara (zimmilərə) zəkat vermək olmaz. Çünki zəkat müsəlman yoxsulların haqqıdır və onlara verilməlidir. Üstəlik zəkat müsəlmanlara fərzdir. Buna görə də müsəlman varlılardan alınıb, müsəlman kasıblara verilməlidir. Qeyri-müsəlmanların isə zəkat vermək kimi bir öhdəliyi yoxdur. Bu səbəbdən onlara zəkat düşmür.
Bəzi fəqehlər Həzrət Ömərin zəkatın veriləcəyi yerlər ayəsində “miskinlər” ifadəsi haqqında “bunlar Əhli-kitabın yoxsullarıdır” sözünə əsaslanaraq, zəkatın zimmilərə də verilə biləcəyini deyirlər. Hənəfi fəqehlərindən İmam Züfər də bu fikirdədir. Çünki zəkat Allahın razılığını qazanmaq üçün ehtiyacı olanların ehtiyaclarını qarşılamaqdır. Bunu yoxsul zimmilərə zəkat verməklə də etmək mümkündür.
Qəlbləri İslama isinişsin deyə, qeyri-müsəlmanlara zəkat və fitrə verilə bilər. Bununla müəlləfeyi-qulub adlanan həmin şəxslərin müsəlmanlara bir zərər verməyəcəyi və faydası toxunacağı ümid edilir.
Hənbəli məzhəbinə görə, müəllefeyi-quluba zəkat vermək olar. Müasir İslam alimlərindən bəzilərinə də eyni fikirdədir.
“Yoxsullara aşkarda sədəqə verməyiniz yaxşıdır, lakin onu gizlində versəniz daha yaxşı olar. Bu, günahlarınızın bir qismini örtər. Allah tutduğunuz hər bir işdən xəbərdardır!”[2]
Əksər İslam alimlərinə görə, bu ayəyə əsasən yoxsul zimmilərə nafilə sədəqələr vermək caizdir. Çünki ayədə müsəlman və ya zimmi yoxsul arasında hər hansı fərq qoyulmamışdır.
Əbu Yusif, İmam Şafei və bəzi alimlərə görə isə, zimmilərə zəkat verilməyəcəyi kimi sədəqə də verilmir.[3]
[1] Buxari, Zəkat, 1, 63, Tövhid, 1, Məğazi, 60; Müslim, İman, 7, 29; Əbu Dabud, Zəkat, 5; Tirmizi, Zəkat, 6.
[2] Bəqərə, 2/271.
[3] Bax: əl-Fətaval-Hindiyyə, I, 176; Züheyli, İslam fıkhı ansiklopedisi, II, 883-4.
Bənzər məqalələr
Sədəqeyi-cariyə davam edən, daim savab qazandıran sədəqə deməkdir. Daim insanlara fayda verən xeyirli işlər də sədəqeyi-cariyədir. Sədəqə və zəkatı insanların ümumi xeyrinə sərf edib daim istifadə olunan şeylərə vəsilə olmaq da sədəqeyi-cariyə sayılır. Sədəqeyi-cariyə yol, körpü, məscid, vəqf (yardım) qurumları və bunlardan ən düzgün və səmərəli şəkildə istifadə edən nəsillər yetişdirmək üçün yataqxanalar, məktəblər və müəssisələr açmaq və s. fəaliyyətlərin hamısını ehtiva edir.
Zəkat, qızıl, valyuta və axarı olan, yəni gəlir gətirən mallardan verilir. Qızıl və valyuta, yəni hər hansı pul növü 80,18 qramdan çox olarsa zəkata tabe olur.
“Sədəqələr (zəkatlar) Allah tərəfindən bir fərz olaraq ancaq yoxsullara, miskinlərə, zəkat yığan işçilərə, qəlbləri İslama isindiriləcək kimsələrə, azad olmağa çalışan kölələrə, borclulara, Allah yolunda olanlara və yolda qalan yolçulara aiddir. Allah hər şeyi biləndir, hikmət sahibidir.”
“Zəkat insanın istəyinə buraxılmış bir sədəqə deyil, eqoizminə və xəsisliyinə qalib gələ bilən möminlərin həmrəyliyini reallaşdıran bir növ müəssisələşmiş, məcburi və dəruni bir ədalətdir. Zəkat hər şey kimi mal-mülkün də Allaha aid olduğunu, insanın ondan kefi istədiyi kimi istifadə etmək haqqını daşımadığını, hər kəsin cəmiyyətin bir üzvü olduğunu daima xatırladır”.
Sual: Ramazan bayramından əvvəl verilən fitrə sədəqəsinin hökmü nədir?
Copy Right © 2013 - 2024 | www.meneviyyat.az səhifəsinin bütün hüquqları qorunur.