Ramazan ayında oruc tutan hər bir müsəlman bilir ki, yemək, içmək və cinsi münasibət orucu pozur. Oruc ibadəti yemək-içməkdən və cinsi əlaqədən uzaq durmaqla yanaşı, sözün əsl mənasında, bütün orqanların iştirakı ilə reallaşır. “Mədə yeyib-içməkdən qorunduğu kimi, dil də yalandan, pis sözdən, boş söhbətlərdən uzaq olmalıdır. Göz harama, yanlış yerlərə baxmamalı, kiminsə qüsurunu axtarmamalıdır. Qulaq qeybət, dedi-qodu və faydasız şeyləri dinləməməlidir. Ən əsası da ürək gözəlliklərlə yaşamalı və beyin gözəl şeylər düşünməlidir. Qəlb əhli yalan və qeybətin orucu pozduğunu deyir. Bütün bədən üzvlərini oruca səfərbər etməyi bacarmayan insan zahirən oruclu olsa da, əslində, orucun mahiyyətinə varmamışdır. Allah Rəsulunun “Elə oruc tutanlar var ki, orucdan onlara qalan sadəcə aclıq və susuzluqdur” hədisi (Əhməd b. Hənbəl, Müsnəd, 2⁄441) bu həqiqətə işarə edir.

Üç növ oruc var: 1. Ruhun orucu ifrat ehtiraslardan uzaq durmaq və qənaətkar olmaqdır. 2. Ağlın orucu nəfsin həvəs və istəklərinə zidd hərəkət etməkdir. 3. Nəfsin orucu yemək-içməyə və harama qarşı pəhrizkar olmaqdır.

“Oruc qalxandır” hədisi (Buxari, Tövhid, 35) “oruc insanla masiva, yəni insanla Allahdan qeyri hər şey arasında pərdə (sədd, maneə) olmalıdır” şəklində şərh olunur.

Orucun üç dərəcəsi var: 1. Avamın (əksəriyyətin, sadə xalqın) orucu: səhərdən axşama kimi yemək-içməkdən və cinsi həzdən uzaq durmaqdır. 2. Xəvasın (seçilmiş insanların) orucu: yuxarıda sadalananlarla yanaşı, bütün orqanları təftiş etməkdir. 3. Ən seçilmişlərin orucu isə qəlbin Allahdan qeyrisi ilə məşğul olmasına imkan verməməkdir. Xalq oruclu olarkən yemir, içmir. Seçilmişlər günah və pis şeyləri bədən üzvlərinə yaxın buraxmır. Ən seçilmişlər, yəni ariflər, Allah aşiqləri və kamil insanlar isə masivanı (Allahdan qeyri hər şeyi) qəlblərinə yaxın qoymazlar. Əslində, orucda əsl məqsəd də bu sonuncu səviyyəyə çatmaqdır”. (Mehmet Dəmirçi, İbadətlərin İç Anlamı, Təsəvvüf Dərgisi, III say, Ankara, 2000)

Bənzər məqalələr

Səhabələrin Allah yolunda infak etməsi necə idi ?

Allah Rəsulunun insanları infaqa (Allah yolunda vermək) təşviq etməsi Hz. Cərir (r.a.) rəvayət edir: “Səhərin erkən vaxtında Allah Rəsulu ilə birlikdə oturmuşduq. Bu əsnada yalın ayaqlı və əyinlərində əba, bellərində qılınc bir dəstə mudarlı gəldi. Allah Rəsulu onların yoxsul halını görüncə kədərləndi, üzünün rəngi dəyişdi. İçəriyə girdi, sonra da çölə çıxıb Bilala azan oxumağı əmr […]

Daha çox savab qazanmaq üçün başqa nə edə bilərik?

1. Ramazan ayında hər gün iki dəfə oruc tutmaq istəyirsiniz? Ramazan ayında hər gün iki dəfə oruc tutmaq istəyirsinizmi? Yaxşı, elə isə bunu necə etmək olar? Zeyd b. Xaliddən rəvayət edilən hədisdə Peyğəmbərimiz (sallallahu əleyhi və səlləm) sanki, ramazan ayını iki qat oruclu keçirməyin yolunu göstərir: “Kim bir orucluya iftar verərsə, o orucluya verilən savab […]

Namazın mahiyyəti və mənası

CAVAB: Namaz, əslində bir duadır, ancaq digər ibadətlərin xülasəsini ehtiva edən bir dua. Bundan əlavə, edilən duaların müəyyən qismi də namazla əlaqədardır. Namaza başlayarkən müəyyən dualar oxuduğumuz kimi, namazın müxtəlif rüknlərində və  salam verib namazı bitirdikdən sonra da bəzi dualar oxuyuruq. Ancaq namazın mahiyyəti Haqq-Təalanı təsbeh etmək – “Subhanallah” demək, Ona şükür etmək – “Əlhamdulillah” demək […]

Televiziya proqramlarından qazanılan pul halaldırmı?

CAVAB: televiziya proqramlarında təşkil edilən yarış proqramlarının hamısından qazanılan mükafatların halal yoxsa  haram olduğu haqda ümumi bir hökm vermək doğru deyildir. Şans və qumar xarakterli olmayıb, insan haqlarına hörmətlə yanaşan, yarışa qatılanların arasında obyektiv və adil seçim edilərək müəyyən bir məlumat və bacarığın yoxlandığı yarış proqramlarından qazanılan mükafatın alınması caizdir, halaldır.

Yeni qurulmuş ailənin ilk illərində nələrə diqqət edilməlidir?

Allah Rəsulu (sallallahu əleyhi və səlləm) buyurur: “Sənə faydalı olan şeyin arxasınca get və onu əldə etmək ucun Allahdan komək dilə. Əsla acizlik etmə. Başına bir iş gələndə də: “Kaş belə edəydim, belə olardı,” – demə. Yalnız: “Bu, Allahın təqdiridir, O dilədiyini edər,” – de. Cunki “kaş” deyib heyifsilənmək şeytana qapı acar, soyləyəni zərərə salar”.