Hacı olmayanlar, Ərəfə günü oruc tuta bilərlər. Bu gün, hicri aylardan Zilhiccə ayının 9-cu günüdür. Peyğəmbərimiz (s.ə.s), bu gün tutulan orucun, keçmiş və gələcək bir illik günaha kəffarə olacağını bildirmişdir. Bu günün fəzilətiylə əlaqəli olaraq belə buyrulur:
“Ərəfə günündən daha çox Allahın cəhənnəm atəşindən insanları azad etdiyi bir gün yoxdur.”
Həcc edən insanların ərəfə günü oruc tutmalarını Allahın Rəsulu qadağan etmişdir. Çünki bu gün oruclu olan kimsə həccdə yerinə yetirəcəyi ibadətləri etməkdə çətinlik çəkər, bəlkə də tam mənasıyla ifa edə bilməz. O zaman da əvvəlcə etməsi lazım olan vəzifəni, ikinci dərəcəyə atmış olar ki bu doğru bir şey deyil.
Hz. Aişədən (r.ah) nəql edilən bu hədisdən də, Allah Rəsulunun (s.ə.s) Məkkə dövründə də aşura orucu tutduğu aydın olur: “Cahiliyyə dövründə Qureyş, Aşura günündə oruc tutardı. Hicrətdən əvvəl Hz. Peyğəmbər (s.ə.s) də Aşura orucu tuturdu. Mədinəyə hicrət etdikdən sonra bu oruca davam etdi. Səhabələrinə də tutmalarını əmr etdi. Ertəsi il, Ramazan orucu fərz qılındığı zaman, aşura günü orucunu buraxdı, istəyən bu orucu tutdu, istəyən də tutmadı.”
Qəza, kəffarə və müəyyən vaxta bağlı olmayan nəzir orucları üçün gün batdıqdan etibarən ən gec imsak vaxtına qədər niyyət etmək lazımdır. Nafilə və Ramazan ayında tutulan oruc üçün niyyət bir qədər fərqlidir.
Kim Ramazan ayını oruclu keçirər və arxasınca şəvval ayından altı gün oruc tutarsa bütün ili oruc tutmuş kimi olar.
Quranı Kərimdə keçən rabbaniyyun rabbani sözünün cəmidir və mənşəyi rabbi sözünə əsaslanır. Rabbi, “Rəbbin ardınca gedən” deməkdir; Rabbani dedikdə, Rabbi tanıyan və ona itaət edən şəxs nəzərdə tutulur.
Etikaf kişilərin əzan və iqamə oxunan, yəni camaatla beş vaxt namaz qılınan məsciddə, qadınların isə evin namaz otağında və ya otağın bir küncündə etikaf niyyəti ilə bir müddət gözləməsi, oturmasıdır.
Həzrət Peyğəmbər (s.ə.s) Mədinəyə gəldikdən sonra vəfatına qədər Ramazan ayının son on günündə etikafa girərdi. Buna görə etikaf Allah Rəsulunun (s.ə.s) önəmli sünnətlərindən biridir.