Hər gün beş dəfə minarələrdən yüksələn azan “eşitdirmək, bildirmək” deməkdir. Azan fərz namazları üçün müəyyən vaxtlarda oxunan “xüsusi sözlər məcmusu” dur. Azan vasitəsilə xalqa həm namaz vaxtının girməsi və camaatla namaz qılınacağı xatırladılır, həm də Allahın böyüklüyü, Peyğəmbərimizin (s.ə.s.) Allahın elçisi və namazın qurtuluş qapısı olmağı elan edilir.
Peyğəmbərimizin (s.ə.s.) də təsdiq etdiyi və ilk dəfə Bilali-Həbəşi (r.a.) tərəfindən oxunan, bu gün də minarələrdən səslənməkdə davam edən azanın məzmunu belədir:
Allahu Əkbər, Allahu Əkbər
Allahu Əkbər, Allahu Əkbər
Əşhədu ən lə iləhə iləllah
Əşhədu ən lə iləhə iləllah
Əşhədu ənnə Muhammədən Rəsulallah
Əşhədu ənnə Muhammədən Rəsulallah
Hayyə aləs-saləh
Hayyə aləs-saləh
Hayyə aləl-fələh
Hayyə aləl-fələh
Allahu Əkbər, Allahu Əkbər
Lə iləhə illəllah
Səhər azanının digər dörd vaxt azanından bir fərqi var: “Hayyə aləl-fələh” dən sonra “Namaz yuxudan xeyirlidir” mənasında iki dəfə “əs-salətu xayrun minən nəvm” deyilir.
Fərz namazlarında (kişilər üçün) namaza başlamazdan əvvəl “İqamə” oxunur. İqamə də azan kimidir. Ancaq azandan fərqli olaraq “Hayyə aləl-fələh”dən sonra iki dəfə “qad qamətis-saləh” sözü əlavə edilir.
Kişilərin təkbaşına və ya camaatla qıldıqları fərz və ya qəza namazı üçün iqamə oxuması sünnədir. Qadın azan və ya iqamə oxumasa da olar. Əgər azan və ya iqamə oxusa bu məkruhdur və oxuduğu azan yenidən oxunmalıdır.
Azan və iqamə oxuyanlar aşağıdakılara riayət etməlidirlər: Namaz vaxtının girməsi, Azan ərəbcə olmalıdır, Azan və iqamə camaata eşitdirilməlidir, Azan və iqamənin sözləri arasında tərtib və ardıcıllıq olmalıdır, Azanı bir nəfər oxumalıdır, Oxuyan kişi olmalıdır.
Namazdan xaricində müəyyən vaxtlarda əzan oxuna bilər. Həmin vaxtları belə sıralamaq olar: Uşaq anadan olandan sonra qulağına azan oxumaq məndubdur. Çünki Hz. Peyğəmbər (s.ə.s) nəvəsi Hz. Həsən (r.a) dünyaya gələndə qulağına azan oxumuşdur.
Azan oxunarkən yaxşı olar ki, eşidənlər söhbəti dayandırsın. Hətta Quran oxuyanın da azanı dinləməsi daha fəzilətlidir. Məsciddə və ya öz evində Qurani-Kərim oxuyan oxumağı davam etdirə bilər deyənlər də var.
Azan sözünün mənası “eşitdirmək, bildirmək” deməkdir. Termin olaraq isə, fərz namazların vaxtlarını bildirən, xüsusi sözlərdən ibarət elana azan, azan oxuyana da “müəzzin” deyilir. Fərz namazlar üçün azan oxunması, yəni bu namazların qılınacağının elan edilməsi Kitab və Sünnə ilə bildirilmişdir.
gunesh , 09/07/2016 tarixində, saat 21:07
Cox sag olun! Bilmediyim bezi hisseler var idi.Minnetdaram