(Allahdan əfv və bağışlanma diləmək)

وَاسْتَغْفِرِ اللّٰهَ إِنَّ اللّٰهَ كَانَ غَفُورًا رَح۪يمًا

Allahdan bağışlanma dilə! Əlbəttə, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir!  {“Nisa” surəsi, 4/106}

 فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَاسْتَغفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًا

Rəbbini həmd-səna ilə təqdis et və Ondan əfv dilə. Həqiqətən, O, Təvvabdır, tövbələri çox qəbul edəndir! {“Nəsr” surəsi, 110/3}

 وَمَنْ يَعْمَلْ سُوءًا أَوْ يَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ يَسْتَغْفِرِ اللّٰهَ يَجِدِ اللّٰهَ غَفُورًا رَح۪يمًا

Kim pislik edəndən və ya günah işləyib özünə zülm etdikdən sonra Allahdan əfvini diləyərsə, Allahın bağışlayan, mərhəmətli olduğunu görər. {“Nisa” surəsi, 4/110}

 وَمَا كَانَ اللّٰهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنْتَ فِيهِمْ وَمَا كَانَ اللّٰهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ

Halbuki sən nə qədər ki onların arasındasan Allah (sənə hörmət əlaməti olaraq) onlara əzab verən deyildir. (Tövbə edib) bağışlanma diləyərkən də Allah onlara əzab verməz!  {“Ənfal” surəsi, 8/33}

وَالَّذ۪ينَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللّٰهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَنْ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللّٰهُ وَلَمْ يُصِرُّوا عَلٰى مَا فَعَلُوا وَهُمْ يَعْلَمُونَ

O müttəqilər ki, bir günah iş gördükdən, yaxud özlərinə zülm etdikdən dərhal sonra Allahı yada salıb (tövbə edərək) günahlarının bağışlanmasını istəyərlər. Günahları Allahdan başqa kim bağışlaya bilər? Və onlar gördükləri (işin pis olduğunu) bildikdən (tövbədən) sonra bir daha ona qayıtmazlar. {“Ali İmran” surəsi, 3/135}

 عَنِ الْأَغَرِّ الْمُزَنِيِّ  أَنَّ رَسُولَ اللّٰهِ  قَالَ: «إِنَّهُ لَيُغَانُ عَلٰى قَلْبِي وَإِنِّي لَأَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ فِي الْيَوْمِ مِئَةَ مَرَّةٍ»

Əğarr əl-Muzəni (r.a.) Allah Rəsulunun (s.ə.s.) belə buyurduğunu nəql edir:

“Qəlbimə bahar buludları kimi dumanlar (pərdələr) gəlir, buna görə də gündə yüz dəfə tövbə (Rəbbimə inabə) edirəm”. [Müs­lim, Zikr 41]

İzah: Bu hədisdə “qəlbin pərdələnməsi və ya buludlanması” sözləri ilə nəyin nəzərdə tutulduğu haqda  yekdil  fikir olmasa da, bu mənalar çıxa bilər:

a. Daim Rəbbinə yönələn Peyğəmbərimiz (s.ə.s.) məcburən bəşəri və dünya işləri ilə məşğul olduğu vaxt bunu Rəbbi ilə irtibatına kölgə düşməsi kimi qəbul edir və buna görə də tövbə edirdi.

b. Adətə çevirdiyi bir zikri müəyyən səbəbdən yerinə yetirə bilməyəndə bunu nöqsan, natamamalıq hesab edir və bundan ötrü də Rəbbindən bağışlanma diləyirdi(Allaha tövbə edirdi).

c. Qəlbini səkinə və ilahi əzəmət bürüyəndə ubudiyyət, şükür və xüşu üçün tövbə edirdi.

d. Suyuti kimi alimlər də bu hədisin mütəşabih (təşbeh məzmunlu) olduğunu və mənasını bilməyin qeyri-mümkünlüyünü bəyan etmişdir. Doğrusunu Allah bilir.

 عَنْ أَب۪ي هُرَيْرَةَ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللّٰهِ: «وَالَّذ۪ي نَفْس۪ي بِيَدِهِ لَوْ لَمْ تُذْنِبُوا لَذَهَبَ اللّٰهُ تَعَالٰى بِكُمْ وَلَجَاءَ بِقَوْمٍ يُذْنِبُونَ فَيَسْتَغْفِرُونَ اللّٰهَ تَعَالٰى فَيَغْفِرُ لَهُمْ»

Əbu Hureyrə (r.a.) Allah Rəsulunun (s.ə.s.) belə buyurduğunu rəvayət edir:

“Canım qüdrət əlində olan Allaha and olsun ki, siz heç günah işləməsəydiniz, Allah sizi götürüb yerinizə günah işləyən, buna görə də Allahdan əfv və məğfirət diləyən bir qövm gətirər və onları bağışlayardı”. [Müslim, Tövbə 11]

 عَنِ ابْنِ عُمَرَ   قَالَ: كُنَّا نَعُدُّ لِرَسُولِ اللّٰهِ  فِي الْمَجْلِسِ الْوَاحِدِ مِائَةَ مَرَّةٍ «رَبِّ اغْفِرْ ليِ وَتُبْ عَلَيَّ إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّح۪يمُ»

İbn Ömər (r.anhumə) nəql edir:

“Bəzən biz Allah Rəsulunun (s.ə.s.) eyni məkanda bu duanı yüz dəfə təkrar etdiyini sayardıq: “Rəbbim, məni bağışla və tövbəmi qəbul elə; çünki Sən Təvvab və Rahimsən (mərhəməti qəzəbindən öndə olan mərhəmət sahibisən)”. [Əbu Davud, Vitr 26; Tirmizi, Dəavat 39]

 عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللّٰهِ: «مَنْ لَزِمَ الْاِسْتِغْفَارَ جَعَلَ اللّٰهُ لَهُ مِنْ كُلِّ ض۪يقٍ مَخْرَجًا وَمِنْ كُلِّ هَمٍّ فَرَجًا وَرَزَقَهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ»

İbn Abbas (r.anhumə) Allah Rəsulunun (s.ə.s.) belə buyurduğunu nəql etmişdir:

“Kim israrla daim tövbə edər və onu xarakterinin ayrılmaz parçasına çevirərsə, Allah ona hər sıxıntıdan bir çıxış qapısı, hər kədərdən bir qurtuluş çarəsi göstərər və heç ummadığı yerlərdən ruzi verər”. [Əbu Davud, Vitir 26]