Rəbbimizi tanıyıb bilmək, Ona yaxınlaşmaq, Onu sevmək və Onun tərəfindən sevilmək, bir sözlə, Allahın razılığını qazanmaq bizim yaradılış qayəmizdir.
Sual: Allah, “İstədiyimi hidayətə çatdıraram” − buyurur. Belə olduğu halda Cənabı-Haqq bəndələri arasında ayrı-seçkilik etmiş olmurmu?
Sual: Vəfat edən körpələr cənnətə gedirsə, onların dünyaya göndərilməyinin hikməti nədir?
Uca Allahın adlarından biri də Hakimdir. Hakim hikmətlə yaradan, hikmətlə iş görən deməkdir. Bu ad, yaradılan hər şeyin bir hikmətlə yaradıldığını, israf edilməməsini tələb edir. Bundan hərəkətlə heyvanların da yox olub getməyəcəyi, müxtəlif şəkillərdə həyatlarını davam etdirəcəyi qənaətinə gələ bilərik.
Qurandakı qədər məfhumu təkcə insanla deyil, mikro aləmdəki zərrələrdən tutmuş makro aləmlərə qədər bütün kainatla bağlıdır. Yəni səbəb və nəticə çərçivəsində varlıq səhnəsinə çıxan hər bir məxluq ilahi bir proqram (qədər) içərisində meydana gətirilir. Bunu ayələrdə açıq-aşkar görürük.
Mən cinləri və insanları yalnız Mənə ibadət etmək üçün yaratdım!(Zəriyət, 56) Cənabi-Haqq bizim bu dünyada nə edəcəyimizi bilir. Əmrlərinə uyub-uymayacağımızı da bilir. İmtahana nə ehtiyac görür ki, bizi dünyaya göndərir? Bəli, Allah nə edəcəyimizi bilir, buna baxmayaraq imtahana çəkmək üçün dünyaya göndərir, ta çiynimizə yüklədiyi mükəlləfiyyətlərlə istedad və qabiliyyətlərimizi inkişaf etdirək. Bəli, O (c.c.) bizi […]
Allahın Quranda and içməsi insanları qane etmə vasitəsi demək deyildir. Bu andlara yer verilməsinin bəzi səbəbləri vardır ki, mənbələr bizə bu mövzuda üç səbəbin olduğunu söyləyirlər. a. İslam meydana çıxmadan əvvəl də ərəblərin içtimai həyatında andların böyük rolu var idi. Daha çox “insan həyatı”, “şərəf”, “qüvvə”, “qəbilə”, “əcdad” kimi müqəddəs dəyələrə və “mizraq” kimi güc-qüdrət […]
“Bətnlərdə olanı (doğulacaq uşağın oğlan, yaxud qız, xəstə və ya sağlam, xoşbəxt və ya bədbəxt, yaxşı və ya pis əməl sahibi olacağını) O bilir.”
Mələklərin vəziyyətləri insan kimi bir surətə bağlı deyildir;
“Bir zaman da: “Ya Allah! Əgər bu (Quran) Sənin tərəfindən gəlmiş haqdırsa, onda başımıza göydən daş yağdır və ya bizə şiddətli bir əzab gondər!”
Birincisi, iradəsi və elmi məhdud olan insanları Allah-Təala ilə müqayisə etmək xətadır.
Bu iddia sonradan yaradılmışlar üçündür. Allah üçün deyil… Çünki aciz insanların özləri yoxdan var edə bilməzlər və varı yox etməyə də gücləri çatmaz.
Sual :Hər şeyin yaradılışında hikmətlər var deyirsiniz, bəs yaxşı, müəyyən orqanlarından məhrum olanlara haqsızlıq olmurmu? Onlara nə bir ədalətsizlik, nə də haqsızlıq olmuşdur. Çünki haqsızlıq bir haqdan irəli gəlir. Hər hansı bir haqqımız əlimizdən alınmamışdır. Sadəcə, hər kəsə verilən nemətlərdən onlara bir az əskik verilmişdir. Mülk Allahın olduğuna görə, mülkün sahibi mülkündə istədiyi kimi icraatlar apara […]
Sual: “Quran” və Peyğəmbərin (s.ə.s.) göndərilməsinin rəhmət olduğunu dediyiniz halda, uyğun hərəkət etmədiyimiz təqdirdə əleyhimizdə dəlil olacağını deyirsiniz. Halbuki onlar gəlməsəydilər, onlara inanmayanlar cəhənnəmə getməyəcəkdilər. Bu təqdirdə Quran Və Peyğəmbərimiz (s.ə.s.) insanlıq üçün necə rəhmət sayılırlar? Cavab: Allah-Təala qəlblərimizdə bir çox qabiliyyətlər yerləşdirmişdir. Onlar varlığımızın içində toxumlar, çəyirdəklər kimidir. Kitablar və peyğəmbərlər bu üstün, gözəl […]
Sual: Dində bacı-qardaş evliliyi qadağandır. Halbuki, Adəm peyğəmbərin övladları bir-biri ilə evlənirdilər. Bunun hikməti nədir?
Madam ki, şeytan insanların mənən yuksəlməsinə səbəb olur, onda nə ucun cəhənnəmə atılacaq? Xidmətlərinin mukafatı yoxdurmu? Əməllər, işlər niyyətlərə gorədir. Şeytanın niyyəti insanların yuksəlməsi deyildir. Əksinə, onları azdırıb cəhənnəmə duşməsinə səbəb olmaqdır. Amma bununla belə o, bir cox qabiliyyətlərin inkişaf etməsinə də səbəb olur. Qırğılar da bəzi quşların ucmaq qabiliyyətlərinin inkişaf etməsinə səbəb olurlar, amma […]
Sual:Şeytanın yaradılmasının nə hikməti var? Onun yaradılışı əleyhimizə deyilmi? Şeytanlarla mücadilə və mübarizə ilə insanların dərəcəsi yüksəlir. Bəli, onlar sanki tərəqqi, hərəkət stimuludurlar. Şeytanların insanların ustunə gondərilməsi ilə ali ruhlarla alcaq ruhlar bir-birindən ayrılırlar. Bu imtahan dunyasında alovun təsiri ilə qızılın torpaqdan suzulməsi kimi, şeytanların təsiri ilə də almaz kimi ruhlar komur kimi ruhlardan ayrılır.
Bildiyimiz kimi, istiğna adanmışlığın əsas sütunlarından biridir. İstiğna ruhunu ömür boyu qoruyub-saxlamaq üçün nələrə diqqət etməliyik?
Sual:Həzrət Peyğəmbərin hədislərində də oxuduğumuza görə nəzər dəyməsi haqdır. Bəs nəzər muncuğu, dağdağan ağacı kimi vasitələrdən gözdəyməsinə qarşı istifadə etmək olarmı? Cavab: Qəflətən ortaya çıxan və ya səbəbi bilinməyən xəstəliklərə tutulmamaq, ya da müalicə məqsədilə müraciət olunan bir sıra tədbirlər vardır. Məsələn, nəzər muncuğu, dağdağan ağacı, at nalı vəs. kimi şeylər bunların əsas nümunələridir. Məhz […]
“Vəsilə” ehtiyac mənasında işlədilən ərəb sözü olub “təvəssül” (insanı ilahi dərgaha yaxınlaşdıran əməli işləmək) kəlməsi ilə eyni anlamda işlədilir. Təvəssül ərəbcə bir kimsəni və ya bir şeyi vasitə eləmək mənasına gəlir. Məsələn ağaca çıxmaq üçün nərdivan bir vasitədir. Qurani-Kərimdə “vəsilə” sözü: “Ey iman gətirənlər! Allahdan qorxun, Ona (Onun rəhmətinə və lütfünə qovuşmaq üçün) vəsilə (yol) axtarın. (Allah) yolunda cihad […]