Bir şəxsin hər hansı bir səbəblə daimi yaşadığı yerdən başqa bir yerə getməsinə  və ya getmək üçün yola çıxmasına ərəbcə “səfər”, yola çıxmış adama da “səfəri” deyilir. Dilimizdə yolçu və yolçuluq kəlmələrini bu mənalarda istifadə olunur.   Səfər ümumiyyətlə məşəqqət və əziyyətli olduğu üçün səfərdə olan şəxslərə namaz, oruc kimi ibadətlərdə bəzi müəyyən rüsxətlər […]

Səcdə nədir? Ərəb dilində “s-c-d” kökündən törəyən “səcdə” kəlməsi lüğətlərdə “itaət, təslimiyyət və təvazö ilə əyilmək, baş əymək, təzim etmək, alını yerə qoymaq” mənalarında işlədilir. Fiqh termini olaraq səcdə namazın hər rükətində müəyyən üzvləri (ayaqlar, dizlər, əllər, alın və burun) yerə və ya yerə bitişik səthə qoyaraq iki dəfə yerə qapanmaq deməkdir. Məscid sözü də […]

Təravih ərəb dilində “tərviha” sözünün cəmi olub “rahatlamaq,dincəltmək” deməkdir. Ramazan ayında yatsı/işa namazından sonra qılınan bu sunnət namazının hər dörd rükətininson oturuşu ilk dövrdə “tərvih” adlandırılmışdır. Sonralar bu sözün cəm şəkli olan “təravih” “Ramazan gecələrində qılınan nafilə namazlar” mənasında işlənmişdir.Təravih namazı sünnəti-müəkkədədir. Oruca deyil, yalnız Ramazan ayına məxsus sünnətidir, dolayısilə, başqa günlərdə oruc tutanlar təravih […]

Hənəfi məzhəbinə görə, cümə günü imam minbərdə xütbə oxuyarkən ilk sünnət və ya məscid salamlama (təhiyyətul-məscid) namazı qılmaq olarmı?

Sual: Cümə günü günorta namazını camaatla qılmaq olar?

Sual: Təkbaşına namaz qılan şəxsin çiyninə toxunaraq ona camaat kimi qoşulmaq olar? İmamın hansı namazı qıldığını tam olaraq bilirsiniz və bundan əminsinizsə onun çiyninə toxunaraq camaat ola bilərsiniz. İmam əvvəlcədən “mən fərzə durdum sən arxadan gəl camaat ol” dedikdə ona tabe olmaq olar. Bunun xaricində aşağıdakılara diqqət eləmək lazımdır:  İmam və ona tabe olan şəxs […]

Sual: Bəzən bir yerə səfərə gedəndə namaz qılmaq kimi bir imkanımız olmur. Bu vəziyyətdə ikindini günortaya və ya axşamı yatsıya cəm edə bilərikmi? Cavab: Səfərdə beş vaxt namazın qılınmasında iki cəhətdən rüxsət vardır: 1. İki namazı bir vaxtda qılmaq (cəmüs-səlateyn) Hər namazı öz vaxtında qılmaq fərzdir. Çünki vaxt namazın şərtlərindəndir. Qurani-Kərimdə belə buyurulur: “Şübhəsiz namaz […]

Allah üçün namaza, Peyğəmbər üçün salavata və hazır olan cənazə üçün duaya. İmam isə “camaata imam olaraq” deyər. Camaat isə “uydum hazır olan imama” deyər.

“İma”, namazda rüku və səcdə əvəzinə başla işarət etmək deməkdir. Bu şəkildə namaz qılan şəxs, rüku üçün başını bir az əyər, səcdə üçün isə rükudan bir az daha çox əyər.

Namaz qılarkən istəməyərək bədənin övrət yeri sayılan üzüvlərindən birinin dörddə biri açılsa və üç dəfə “Subhanə rəbbiyyəl əzim”, yəni rüku edəcək qədər vaxt keçərsə namaz pozular, ancaq həmən örtərsə namaz pozulmaz.

Sünnə namazlar fərzlərə hazırlayıcı və tamamlayıcı mahiyyətindədir. Namaz, fərzi və sünnəti ilə birlikdə bir bütünlük təşkil edər. Bu səbəblə namazların sünnətləri ile fərzi arası yemək-içmək ya da oradan-buradan lazımsız danışıqlarla açılmaması daha yaxşıdır.

Ayaqyalın namaz qılmaq olarmı? Kişilər ayaqyalın namaz qıla və imamlıq edə bilərlər. Qadınların isə ayaqyalın namaz qılması bəzi alimlərə görə məkruh sayılsa da namazları keçərlidir. Ancaq islaq və çılpaq ayaqla daxil olduqda məsciddəki xalça-palazın kirlənmə ehtimalını nəzərə alaraq corab geymək tövsiyə edilmişdir.

Namaz qılarkən sağ əli sol əlin üzərinə qoymaq Rəsulullahın (s.ə.s) sünnəsidir. Hənəfi, Şafei və Hənbəli məzhəblərinə görə namazda iftitah təkbirinin ardınca əlləri bağlamaq sünnədir. Maliki məzhəbinə görə isə, namazda qiyamda ikən əlləri açıq saxlamaq sünnə sayılır. Cəfəri məzhəbinə görə də namazda əllər bağlanılmır, yanlara salınaraq namaz qılınır.

Namaz qılmaq kimlərə fərzdir? Namazın fərz olması üçün müəyyən şərtlər var. Bunlar müsəlman olmaq, həddi-büluğ yaşına çatmaq və ruhi xəstə olmamaqdır. Kimlər məsul deyil?

Namazın fərz, vacib, sünnə və müstəhəb kimi növləri var. Həddi-büluğ yaşına çatmış, ruhi xəstə olmayan hər müsəlmanın gündə beş dəfə müəyyən vaxtlarda qıldığı namazlar fərz namaz sayılır. Cümə namazı da bu qəbildəndir.

Hər namazın öz vaxtında qılınması daha fəzilətlidir. Rəsulullah (s.ə.s) bu haqda belə buyurmuşdur: “Əməllərin ən fəzilətlisi vaxtında qılınan namazdır”. “Namazların ilk vaxtında Allahın rizası, son vaxtında isə Allahın bağışlaması vardır.”

Kişilərin təkbaşına və ya camaatla qıldıqları fərz və ya qəza namazı üçün iqamə oxuması sünnədir. Qadın azan və ya iqamə oxumasa da olar. Əgər azan və ya iqamə oxusa bu məkruhdur və oxuduğu azan yenidən oxunmalıdır.

Vitr sözü ərəb dilində “tək” mənasındadır. Rəsulullah (s.ə.s) günün ərzində qılınan son namazın vitr namazı olmasını tövsiyə etmişdir. Hz. Peyğəmbər (s.ə.s) vitr namazını gecə oyanacağından əmin olan şəxsin sübh namazından əvvəl, əmin olmayanın isə yatsı namazından sonra, yatmazdan əvvəl qıla biləcəyini bildirmişdir.

Sual: Vitr namazını qılaraq yatan şəxs təhəccüd namazını qılandan sonra yenidən vitr qılmalıdırmı? Vitr namazını qılaraq yatan şəxsin gecə oyanıb təhəccüd namazı qılandan sonra yenidən vitr namazı qılmasına ehtiyac yoxdur. Çünki Rəsulullah (s.ə.s) bir hədisində “Bir gecədə iki vitr namazı yoxdur”. – buyurmuşdur.

Azan və iqamə oxuyanlar aşağıdakılara riayət etməlidirlər: Namaz vaxtının girməsi, Azan ərəbcə olmalıdır, Azan və iqamə camaata eşitdirilməlidir, Azan və iqamənin sözləri arasında tərtib və ardıcıllıq olmalıdır, Azanı bir nəfər oxumalıdır, Oxuyan kişi olmalıdır.