Qurban keçmişdən bugünədək bütün dinlərdə, o cümlədən İslamiyyətdə özünəməxsus yeri olan mühüm bir ibadətdir.

Bir şəxsin hər hansı bir səbəblə daimi yaşadığı yerdən başqa bir yerə getməsinə və ya getmək üçün yola çıxmasına ərəbcə “səfər”, yola çıxmış adama da “səfəri” deyilir.

Fiqh terminalogiyasında bir namazın vaxtından sonra qılınmasına “qəza (etmək)” deyilir. Ayrıca vaxtında qılınmayan namaza “faitə” də deyilir. Möminin vaxtında qıla bilmədiyi namazı ifadə etmək üçün “qaçmış” mənasına gələn “faitə” sözünün işlədilməsi bir müsəlmanın namazı qəsdən tərk etməyəcəyini, ancaq yuxu və unutqanlıq kimi iradə xaricində olan səbəblərlə namazın “qaçmış” olacağını bildirməsi baxımından gözəl seçimdir. Yəni mömin […]

Namazların vaxtında qılınması mühim məsələdir. Məsələni ayə və hədislərlə və ağıl – məntiqlə izah etməyə çalışsaq namazları vaxtında qılmağın Allaha qarşı bir qulluq borcumuz olduğu ortaya çıxar.

İnsanı Allaha (c.c.) ən çox yaxınlaşdıran ibadət namazdır. Bu səbəbdəndir ki, Peyğəmbərimiz (s.a.s) namazdan “ən xeyirli əməl” (İbn Macə, Təharət, 4) kimi bəhs etmişdir.

Sual:Camaat arasında gəzən bir söhbət var: “İki (orucluq və qurban) bayram arası nikah olmaz”. Bu nə dərəcədə doğrudur? Cavab: İlk növbədə qeyd etmək lazımdır ki, “iki bayram arası nikah qıyıla bilməz və toy olmaz” kimi xalq arasında yayılan inanc tamamilə əsilsizdir. Çünki Hz. Ayişə belə bildirmişdir: “Allahın Rəsulu mənimlə şəvval ayında nikahlandı və toyumuz oldu” […]

Oruc tutmağa gücü çatmayan yaşlılar və sağalma ümidi qalmayan xəstələrin tuta bilmədikləri oruc üçün fidyə verməsi vacibdir və fidyənin miqdarını da hər gün bir kasıbı bir günlük doyuracaq qədərdir. Odur ki, sayılan səbəblərdən oruc tuta bilməyənlər istəsələr ramazan ayının əvvəlində və ya axırında nağd pul və ya ərzaq olaraq da verə bilərlər. Bu fidyəni sağlıqlarında ödəyə bilməyiblərsə, vəfatlarından sonra ödənməsini vəsiyyət etməlidirlər.

İlk növbədə qeyd etmək lazımdır ki, əksər alimlərin fikrincə, orucun pozulması üçün insan bədəninə normal yoldan, yəni boğazdan ya da burundan içəri hər hansı bir şey daxil olmalıdır.

Sual:Oruclu ikən saqqız çeynəmək olarmı? Cavab: Oruclu ikən təzə saqqızı çeynəmək caiz deyil, yəni boğazdan şəkər və dad getdiyi üçün orucu pozur. Xüsusilə, zəmanəmizdə istehsal edilən saqqızlarda ağızda parçalanan maddələr əlavə olunduğu üçün nə qədər diqqətli olunsa da onların boğazdan içəri getməməsi mümkün deyil. Lakin tərkibində hər hansı maddə qatılmayan və çeynəndikdə azalmayan, əvvəlcədən uzun […]

Sual:Əgər bir adam gecə oruca niyyət etsə, lakin səhər səhurə dura bilməsə nə etməlidir? Bu vəziyyətdə adamın səhursuz/obaşdansız oruc tutmağa gücü və taqəti yoxdursa nə etməlidir? Cavab: Bütün islam alimləri həmfikirdir ki, səhurə dura bilməyən və hər hansı ciddi xəstəliyi olmayan bir şəxsin səhurə durmamağı üzr kimi qəbul edilmir, yəni mütləq şəkildə orucunu tutmalıdır. Lakin […]

Sual:Dinimizə görə səfərdə olanların oruc tutmamalarına icazə verilmişdir. Bəs oruclu olaraq səfərə çıxanların oruclarını pozmaları necə? Cavab: Əvvala qeyd etmək lazımdır ki, orucun fərz olmasının şərtlərindən biri də, müsəlmanın müqim olması, yəni səfərdə olmamasıdır. Lakin ayə də buyurulduğu kimi, səfərdə olanların imkan daxilində gücləri çatarsa, oruc tutmaları daha fəzilərlidir (Bəqərə, 2/184). Bununla yanaşı, əgər bir […]

Sual:Nisab miqdarından çox alacağı olan bir şəxs həmin pulun zəkatını verməlidirmi? Cavab: Başqalarının öhdəliyində olub nisab miqdarına çatan nağd pulları geri alacaq şəxslərin (borc verənlərin) həmin məbləği, zəkata daxil olub-olmaması baxımından üç qismə bölmək mümkündür:    1.Qüvvətli alınacaq borclar: Borc olaraq verilən pullar, nisyə satılan ticarət mallarının əvəzi, borclu borcunu qəbul edirsə və ya borcun […]

Sual:Qəza namazı olanlar sünnə namazlarını qılmalıdırlar? Cavab: İlk növbədə onu qeyd etmək lazımdır ki, əlbəttə ki, qəza namazları ilə məşğul olmaq nafilə namazlarla məşğul olmaqdan daha əfzəldir. Lakin beş vaxt namaza bağlı olan sünnələr, xüsusilə müəkkəd sünnələr bundan istisnadır. Yəni, müəkkəd sünnələri tərk edərək, bunların yerinə qəzaya niyyət edilməsi məqsədəuyğun deyildir. Hətta, təhəccüd və duha […]

Qurban niyyəti ilə alınan heyvan hər hansı problemlər səbəbilə bayram günlərində kəsilməzsə, nə etmək lazımdır?  Cavab: Fiqh kitablarında qeyd edildiyinə görə, qurban bayramında kəsilmək üzrə satın alınmış qurbanlıq heyvan hər hansı bir səbəbdən kəsilmədən bayramın dördüncü günü də günəş bataraq keçərsə, əgər bu heyvan mövcuddursa özü, istifadə edilibsə qiyməti yoxsullara sədəqə olaraq verilməlidir. Odur ki, […]

Sual:Nəzir deyilmiş qurbanı Qurban bayramı günü kəsmək olarmı? Cavab: Qurban bayramı günlərində kəsilən qurbandan başqa ibadət niyyəti ilə kəsilən digər qurban növləri də vardır. Nəzir qurbanı, əqiqə qurbanı, qiran və təməttö həcci edənin kəsdiyi şükür qurbanı, həcdə ehram qadağalarına tabe olmayanların kəsdiyi cəza və kəffarə qurbanı bunlar arasındadır. Əgər bir şəxsin nəzir (əhd) qurbanı vardırsa, […]

Sual:Qurban bayramında qurban kəsmək kimlərə vacibdir? Cavab: Hər bir şəxsin qurban kəsməklə məsul olması üçün tələb olunan şərtlərin həmin şəxsdə olmasına “qurbanın vaciblik şərtləri” deyilir. Hər bir şəxsin qurban kəsməklə məsul olması üçün dörd şərti özündə cəmləşdirməlidir: 1) Müəyyən maddi gücə sahib olmaq, 2) Müsəlman olmaq, 3) Ağlı başında olmaq və yetkinlik çağına çatmaq, 4) […]

Sual:Həcc ibadətində bəzi əməllər var ki, onlara məhdudiyyətlər qoyulur və bu əməlləri işləyən müəyyən kəffarə və cərimə ödəyir. Bu əməllər hansılardır? Cavab: Ehrama girən şəxslərə ehramdan çıxana qədər qadağan olan bəzi davranışlar vardır. Bunlara “ehram qadağaları” deyilir. Bu qadağanları aşağıdakılardır: 1. Bədənlə əlaqədar olan qadağalar: a. Saç, saqqal və ya bığları qırxmaq-qırxdırmaq (bax. Bəqərə 2/196). […]

Büdcəsi ortaq olan bir evdə yaşayan hər kəs işləyir və bu büdcəyə qazanc gətirirsə, burada zəkat ortaq büdcə üzərindən hesablanaraq verilməlidir, yoxsa hər kəs öz qazancına görə verməlidir?  Cavab: İslamda ümumiyyətlə ər-arvad arasında əmlakın ayrı olması prinsipi əsas götürülmüşdür. Ər gəlir gətirən bir işdə işləyərək özünün, arvadının və uşaqlarının dolanışığını təmin etməklə məsuldur. Qadın isə […]

Sual:Namazların qəzasında ardıcıllıq şərtdirmi? Deyək ki, bir günün bütün namazları qəzaya qalıb. Belə olan təqdirdə qəza edərkən sübh namazından başlayıb ardıcıllığa riayət etməliyik? Cavab: Bəzi alimlər namazların qəzasında sıranı gözləməyi vacib, bəziləri də müstəhəb saymışlar. Vacib sayanlar da xüsusilə “tərtib sahibi” üçün vacib olduğunu söyləmişlər. Əgər namazı qəza edən şəxs tərtib sahibidirsə,(uzun zamandan bəri namazlarını […]

Bəqərə surəsi 184-ci ayəsinə əsasən Ramazan ayına qovuşan  hər bir möminə oruc tutmaq fərzdir. Ancaq Ramazan ayında  səfərə çıxan və yaxud hər hansısa bir xəstəliyi olan kimsələr tuta bilmədiyi günlərin sayısına görə daha sonra bu oruclarını qəza etməlidirlər. Ancaq oruc tutmağa hər hansı bir şekildə gücü çatmayanlar, tuta bilmədiyi hər bir gün üçün  fidyə verməlidir. […]