Quran ayələrinin və bəzi hədislərin işığında Uca Yaradanın mələklərə verdiyi vəzifələri aşağıdakı şəkildə sadalaya bilərik: 1. Allahı hər cür nöqsan və yanlış düşüncədən tənzih etmək[1], Ona gecə-gündüz həmd və şükür etmək, Onu (c.c.) Ona yaraşan şəkildə ucaltmaq.[2] 2. Allahın peyğəmbər seçdiyi bəndələrə vəhy gətirmək.[3] 3. Peyğəmbərləri salət-salamla ucaltmaq və dünya həyatında bütün insanlara xeyir-dua etmək.[4] […]

İman insana hansı gözəlliklər vəd edir? Bu gözəlliklərin vicdanda duyulub hiss edilməsində insanlar arasında bir fərq varmı? Cavab: Bu bir həqiqətdir ki, iman insana həyatı və varlığı doğru anlayıb qiymətləndirmək üçün zəngin dünyagörüşü qazandırır. Məsələn, imanlı bir insan varlığa nəzər yetirəndə hər şeyi mehriban bir dost, səmimi bir yoldaş kimi görür. Yəni, imanlı insan, nə yolun, […]

Mən cinləri və insanları yalnız Mənə ibadət etmək üçün yaratdım!(Zəriyət, 56) Cənabi-Haqq bizim bu dünyada nə edəcəyimizi bilir. Əmrlərinə uyub-uymayacağımızı da bilir. İmtahana nə ehtiyac görür ki, bizi dünyaya göndərir? Bəli, Allah nə edəcəyimizi bilir, buna baxmayaraq imtahana çəkmək üçün dünyaya göndərir, ta çiynimizə yüklədiyi mükəlləfiyyətlərlə istedad və qabiliyyətlərimizi inkişaf etdirək. Bəli, O (c.c.) bizi […]

Allahın Quranda and içməsi insanları qane etmə vasitəsi demək deyildir. Bu andlara yer verilməsinin bəzi səbəbləri vardır ki, mənbələr bizə bu mövzuda üç səbəbin olduğunu söyləyirlər.  a. İslam meydana çıxmadan əvvəl də ərəblərin içtimai həyatında andların böyük rolu var idi. Daha çox “insan həyatı”, “şərəf”, “qüvvə”, “qəbilə”,  “əcdad”  kimi  müqəddəs  dəyələrə  və  “mizraq”  kimi  güc-qüdrət […]

“İman” sözü “inanmaq, əminlik vəd etmək, başqalarının təhlükəsizliyini təmin etmək, ya da əmin, etibarlı olmaq” mənalarını ifadəedir.

Fərdin, ailənin, cəmiyyətin və ümumiyyətlə, bütün bəşəriyyətin həqiqi rifah, səadət və hüzura qovuşa bilməsi ancaq və ancaq böyük-kiçik bütün əməllərin hesabının soruşulacağı axirət dünyasına inanmağa bağlıdır.  Qurani-Kərimdə tövhid, nübüvvət və axirət olmaqla, ilahi təbliğin əsasını təşkil edən üç prinsipdən biri kimi axirətə iman Allaha imanla birlikdə yad olunur[1]. Bir çox ayədə imanın bu iki əsasının […]

Mutasiya bir orqanizmin genotipində (genetik informasiyasında) hasil olan, görünüşünə görə ani olaraq (qəflətən) və bir dəfədə (sıçrayışla) meydana gələn dəyişiklikdir.

Məhşər günündə Həzrəti Adəmdən bu yana qiyamətə qədər yaşayan bütün insanlar dirildiləcəyinə görə, hətta buynuzsuz qoyun haqsızlıq edən buynuzlu qoyundan haqqını almaq üçün o meydana gətiriləcəyinə gorə, bu qədər canlı haraya sığacaq, yerləşəcək? Cənabi-Haqq hər şeydə çox hikmətlər dərc etdiyinə (bir çəyirdəyə ağac qədər məqsədlər, qayələr verdiyinə görə dilə, nəfəs almağa, çox vəzifələr yüklədiyinə) görə, […]

Bir tək fərd müxtəlif aynalar vasitəsi ilə külliləşir, çoxalır.

Filosoflar “Quran” nuru ilə kainata baxmadıqları üçün bu mövzudakı fikirləri dar və yarımçıqdır.

Birincisi, iradəsi və elmi məhdud olan insanları Allah-Təala ilə müqayisə etmək xətadır.

Sual: Zəlzələ və müsibətlərdə məsumların günahı nədir ki,başlarına bəla gəlir? Gələn musibətlər: a) Günahkar insanların günahlarına kəffarədir, onları mənəvi kirlərdən təmizləyir. b) Məsum insanların, övliyaların, şəhidlərin dərəcələrini yüksəldir. c) Belə hallarda uşaqlar və günahsızlar seçilib ayrılsa idi, imtahan sirri pozulardı. Məsələn, yerin cisimləri cəzb- etmə qanununa zidd olaraq divar onların üstünə düşməyib onlar xilas edilənə […]

Sual: Allah mələkləri nə üçün yaratmışdır? Allahın mələkləri yaratması onlara ehtiyacı olduğu ücün deyildir. Səbəblər dairəsi də dövlətin icraedici orqanları hökmündədir ki, yuxarıdan gələn əmrlərin təbliğatı o dairədən aparılır. “Sultanı-Əzəlinin məmurları vardır. Amma icraatçıları deyillər ki, səltənət və idarəyə ortaq olsunlar. O məmurların vəzifəsi, sadəcə, o Sultanın qüdrətini, icraatlarını elan etməkdir.” Və ya o məmurlar ilahi icraatlara baxan […]

Sual:Təkamülün əsas iddiaları nədir ? Təkamül fərziyyəsi təkcə xalq arasında geniş yayılan “İnsan meymundan əmələ gəlmişdir” iddiasından ibarət deyildir. Təkamül məsələsində əsas səs küy “İnsanla meymun ümumi əcdaddan divergensiya yolu ilə ayrılmışdır” kimi təkamül anlayışından qopsa da, bu iddia onun sadəcə bir hissəsidir. Buna görə bəzi insanlar “Allah istəsə, insanı da meymunu da ortaq əcdaddan […]

Təkamülçülərin böyük əksəriyyəti onun bir nəzəriyyə, bir qismi isə mütləq qanun olduğunu iddia edir. Əslində, təkamül bu vəziyyətdə hipotezdən başqa bir şey deyildir. Elm tarixində heç bir hipotez bu qədər uzun-uzadı mübahisə predmetinə çevrilməmişdir. Hər hansı bir hadisəni izah etmək üçün ortaya atılan hipotez (fərziyyə) çoxsaylı təcrübə və müşahidələrlə sınaqdan keçirildikdən sonra əldə edilən nəticələrin doğru və ya yanlış olmasına görə ya nəzəriyyə səviyyəsinə yüksəldilir, ya da arxivə atılır.

Təkamül elmi deyilsə, yer üzündəki həyatı necə izah etmək olar?  Yer üzündə canlıların necə yaranması, bu gün iki milyon olan bitki və heyvan növlərinin (10-30 milyon növün yaşadığı təxmin edilir) bütün dünyaya necə yayılması vacib sualdır. Anatomiya, fiziologiya, genetika, biokimya, sitologiya kimi fənlərdə, sağlamlıq və qidalanma sahələrində böyük nailiyyətlər qazanılmışdır ki, bunlar da bioloji həyatın […]

Həyatın meydana gəlməsini izah etmək məqsədilə ortaya atılan iddialar hansıdır?  Bu mövzuda ortaya atılan ən cəfəng iddia yanlış olduğu artıq isbatlanmış Abiogenez (bioloji mənşəyi olmayan, öz-özünə ortaya çıxma) təsəvvürüdür. Bu gün artıq arxivə atılmış  bu fərziyyəyə görə, canlılar cansız maddədən öz-özünə meydana gəlmişdir. Bu nəzəriyyənin ilk müdafiəçilərindən olan Aristotel (e. ə. 384-322), Fales (e. ə. […]

Qədərlə bağlı əvvəlki yazılarda da qeyd edildiyi kimi, kainatda hər şey Allahın təqdiri, diləyi və yaratması ilə var olur. İnsanların xeyir və ya şər (pislik) – hər cür əməli Allahın təqdiri ilə meydana gəlir. “Halbuki sizi də, sizin düzəltdiklərinizi də Allah yaratmışdır!” (“Saffat” surəsi, 96) məallı ayə bu həqiqəti açıq-aydın ifadə edir

Yaradılış və təkamül mübahisəsində elmi məlumatların müzakirəsinə keçməzdən əvvəl bir əsas məsələni aydınlaşdırmaq vacibdir. əgər təkamül nəzəriyyəsinin tərəfdarları bu düşüncəyə bir etiqad (inanc) mövzusu kimi ya­naşmış olsa idilər, heç kim onlara bir söz deyə bilməzdi. çünki inanc və iman kimi məsələlər mü­bahisə predmeti ola bilməz. inanan və ya iman edən bir insan hansı səbəblə olur-olsun, bir şeyə inanmışsa, bir insan kimi onun inancına ehtiram gös­tərilir.

 Sual:Yaradılış  və təkamül mübahisəsi nə üçün iman-inkar və ya teizm-ateizm mübahisəsinə gətirib çıxarır?  Yaradılışa inam elmi və qüdrəti sonsuz, hər şeyə gücü yetən, əzəli və əbədi bir Yaradanın qəbul edilməsi zərurətini ortaya qoyur. Bunun kimi “təkamül”ə inanmaq tam əksinə Vahid Yaradanı − Allahı inkar edərək, Onun yerinə ağılsız və şüursuz təbiət qanunlarını qəbul etməyi zəruri […]