İnsanın özünün və ailəsinin ruzisini təmin etmək, borcu varsa, qaytarmaq üçün işləyib qazanması fərzdir. Ticarət, əkinçilik və sənət üç əsas qazanc yoludur və bunların hansı ilə olur-olsun, əl əməyi və alın təri ilə əldə edilən halal qazanc müqəddəsdir və ən fəzilətli dolanışıq yoludur. İnsanı dəyərli edən şey də əl əməyi və alın təridir.

And həmsöhbətimizi (müştəriyə) bir şeyə inandırmaq və qəbul etdirmək, bir şeyi etmək və ya etməmək üçün özümüzü və ya başqasını həvəsləndirib hərəkətə gətirmək üçün müəyyən qəliblərdə dilə gətirilən sözlərə deyilir. Doğru da olsa, alış-verişdə and içilməsini qəbul etməyən dinimiz yalan yerə and içməyi isə Allaha ortaq qoşmaq, ana, ataya üsyan etmək, haqsız yerə adam öldürmək kimi böyük günahlar arasında qeyd edir. Yalan yerə and içmək təkcə ticari sahədə deyil, həyatın hər bir sahəsində çirkin bir davranış sayılır.

Möhtəkirlik insanların ehtiyacı olmasına baxmayaraq, ticari dəyərə malik əmtəəni anbara yığmaq, bazara çıxarmayıb bahalaşmasını gözləməkdir. Belə bir qadağa qoyulmasında məqsəd topluma zərər vurulmasının qarşısını almaqdır. İslam dini bazar qiymətlərinin azad rəqabətlə tənzimlənməsini və formalaşmasını əsas götürdüyü üçün möhtəkirliyə müsbət baxmır.

“Bir şeyi yaddan çıxarmamalıyıq ki, insana yuxu gətirən melatonin hormonunun normal ifraz olunması ilə cinsi və əqli fəaliyyətin inkişafı arasında sıx əlaqə vardır. Bu ahəng sayəsində insan vücudu stabil və nizamlı həyat yaşayır. Bu səbəbdən də mütəmadi və vaxtlı-vaxtında namaz qılmaq insanı gündəlik həyata uyğunlaşmasını təmin edir və orqanların iş qabiliyyətini maksimum səviyyəyə çatdırır”

Borcunu qaytarmağa imkanı ola-ola min cür oyun, hiylə və yalan sözlərlə borcu verməyib ləngitmək, insanların əməyini və izzətini saymamaq, hədisin ifadəsi ilə, bir zülmdür. Çünki imkanı olduğu halda borcunu ödəməyən şəxs haqsızlıq və ədalətsizlik etmiş olur. Borcun qaytarılma vaxtının çatmasına baxmayaraq, valyuta dəyərinin düşməsini və ya qalxmasını gözləmək kimi niyyətlə insanlara zülm etmək çirkin davranışdır, müsəlman əxlaqına yaraşmaz.

Namaz ürəyin fəaliyyətini tənzimləyir, damarları genişləndirir, hüceyrələri elastikləşdirir. Həzm sistemini yaxşılaşdırır, qəbzliyin qarşısını alır. Sinirləri sakitləşdirir, oynaq iltihabının qarşısını alır. Xəstəliklərə qarşı immuniteti artırır. Əzələləri gücləndirir və oynaqların hərəkət qabiliyyətini artırır. Vücudu gücləndirib əzginliyi və halsızlığı aradan qaldırır. Fiziki və əqli sağlamlığa faydalı olur.

Həqiqətə çatmaq, xeyir və haqq yolunda sabitqədəm olmaq üçün verilən sonsuz istək və hərislik duyğusunu (əzm) müsbət işlərə yönəldəndə xeyrə, mənfi yöndə işlədəndə zərərə səbəb olur. Həris insanların dinə vurduğu zərər onsuz da təbiətən həris ac qurdun sürüyə vurduğu ziyandan daha böyükdür.

“Kim dara düşən borcluya möhlət verər və ya (borcunu) bağışlayarsa, Allah-Təala onu öz kölgəsindən başqa heç bir kölgə olmayan qiyamət günü ərşin kölgəsinə qoyar”.

“Ticarətçilər, sənətkarlar şirin dilli, gülərüzlü, olduqca təvazökar, doğru sözlü olmalı, əsla yorulmadan, bezib-usanmadan çalışmalıdır. Bu məsələlər hər bir peşə sahibi üçün mühüm əhəmiyyət kəsb etməklə yanaşı, xalqla birlikdə işləyən və insanların xeyrində və ya zərərində az rol oynamayan bu iki sinif üçün daha əhəmiyyətlidir”

Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi və səlləm) həm üxrəvi, həm də dünyəvi işlərdə möminlərin ən etibarlı və əsl rəhbəridir. O, insanların əbədi səadəti naminə əzmlə çalışdığı kimi dünya işlərində də zülmü aradan qaldırmaq və haqq sahibinin haqqını vermək üçün böyük əmək sərf etmişdir. Özü də cəmiyyət həyatında mühüm rol oynayan iqtisadi və ticari sahə ilə yaxından maraqlanmışdır.

Bal çiçəkli bitkilərin nektarının arı tərəfindən yığılması nəticəsində əmələ gələn maddədir. İnsan orqanizmindəki mikroblar balın tərkibinə daxil olduqda funksiyalarını itirirlər. Balın tərkibindəki polifenol və flavonoidlər ağrıkəsici təsirə malikdir. Bal ölü hüceyrələrin yaradan uzaqlaşdırılmasında çox təsirlidir. Bal infeksiyanın çoxalmasının qarşısını alır.

“Kutubu sittə”yə daxil olan altı kitabdan birinin müəllifi İbn Macədir. İmam İbn Macə mühəddis olmaqla yanaşı müfəssir və tarixçi idi. Tanınmış mühəddis Əbu Yala əl-Xəlili onun haqqında “İbn Macə hədis elmində böyük alim və höccətliyi bir çoxları tərəfindən qəbul edilmiş şəxsiyyətdir.” – demişdir. Onun təlif etdiyi ən böyük əsərinin adı “əs-Sünən”dir.

İşçinin haqqı gecikdirilməməlidir. İşçiyə gücü çatmayana iş tapşırılmamalıdır. “Ən xeyirli qazanc insanın əlinin zəhməti və dürüst alış-verişlə əldə etdiyi qazancdır”

İslamın ticarət əxlaqını əsas götürən hər bir ticarətçi dürüstlüyü, doğru sözlülüyü və etibarı ilə insanlar arasında etimad qazanmalıdır. Müştərinin məlumatsızlığından, diqqətsizliyindən və ehtiyac içində olmasından sui-istifadə etməməli və heç kimi aldatmamalıdır. Aldatmağı və hiylə işlətməyi İslamdan çıxmaq kimi görməli və belə bir aqibətə düçar olmaqdan qorxmalıdır.

Nəfs, özbaşına, nəzarətsiz buraxıldığı təqdirdə sahibini insanlıq mərtəbəsindən endirməyə münasib yaradılmışdır. Ancaq nəfsdəki mənfi təmayülləri xeyirxahlığa və ya yaxşı əməllərə yönləndirmək mümkündür. Buna görə də, nəfs bizim məhv etməyə çalışdığımız düşmən yox, islah etməyə çalışdığımız güc (dost) olmalıdır. Nəfs, ruh və qəlbə qarşı olduğu müddətcə bizə düşmən, ruhla dostlaşdıqda isə insanı kamillik məqamına yüksəldən vasitədir.

Qurani-Kərimdəki ayə sayının 6666 olduğunu deyə bilərdik. Ancaq Qurandakı hər surədəki ayələri toplayanda fərqli saylar ortaya çıxır. Bəs bu müxtəliflik haradan qaynaqlanır?

Uca Allah tərəfindən Rəsulullaha (sallallahu əleyhi və səlləm) nazil olan ilk Quran ayələri, Ələq surəsinin ilk beş ayəsidir. İlk nazil olan ayələr Ələq surəsinin ilk beş ayəsi, son nazil olan ayə isə Bəqərə surəsinin 281-ci ayəsidir.

            Əsl “Quran müsəlmanlığı”[1], Həzrəti Peyğəmbərin Quran ayələri ilə yanaşı Öz ifadə və bəyanlarıyla təbliğ etdiyi və səhabələrin də Rəsulullahdan (s. ə. s) öyrənib tətbiq etdikləri müsəlmanlıqdır.   Qurani-Kərim İslam ümməti içində ortaya çıxacaq bəzi inhiraflara işarə edərək bu barədə müsəlmanları xəbərdar etmişdir. Bunlardan biri də Qurani-Kərimi şərh edərkən Peyğəmbər […]

Bədənimizdə bütün orqanlar hüceyrələrdən ibarətdir. Hüceyrə bütün canlı orqanizmlərin ən kiçik quruluş və inkişaf vahididir və yalnız mikraskopla görülə bilər. Sağlam bədən hüceyrələri (əzələ və sinir hüceyrələri xaric olmaqla) bölünə bilmə qabiliyyətinə sahibdirlər. Hər bir yeni hüceyrə ana hüceyrənin bölünməsi nəticəsində əmələ gəlir.

Quranda bəzi ayələrin təkrar olunmasının bir çox hikməti var. Quran insanlara çatdıracağı mesajı müxtəlif üslublarla təqdim edir. “Biz onu ərəbcə Quran olaraq nazil etdik. Biz orada təhdidləri təkrar-təkrar izah etdik ki, bəlkə, onlar pis əməllərindən çəkinsinlər, yaxud ibrət alsınlar!)” (Taha, 20/113) ayəsində də bu həqiqət bildirilmişdir.