Həzrəti İsa (əleyhissalam) dünyaya gəlmədən təqribən 9-10 əsr əvvəl Misirlə Fələstin arasında Amalika adlı bir qövm yaşayırdı. Hökmdarı Calut olan bu qövm İsrail oğullarına hücum çəkib onları pərən-pərən etmiş, vətəndən çıxarmış, ailələrindən, övladlarından ayrı salmışdı. Əlacsız qalan İsrail oğulları peyğəmbərlərinə baş vurub düşmənlə vuruşmaq üçün sərkərdə istədilər, “Nə olar, bizə bir sərkərdə ver, Allah yolunda […]

Cənabi-Allah Qurani-Kərimdə buyurur: “Həqiqətən, göylərin və yerin yaradılmasında, gecə ilə gündüzün bir-birini əvəz etməsində ağıl sahibləri üçün dəlillər vardır.” (“Ali İmran” surəsi, 3/190) Allah Rəsulu (sallallahu əleyhi və səlləm) da “Bu ayəni oxuyub təfəkkür etməyənin vay halına!” bəyanı ilə təfəkkürün əhəmiyyətini vurğulayır. Ümmü Sələmə, başqa bir rəvayətdə isə Aişə anamız bu ayə nazil olanda və […]

Qurani-Kərim təsvir etdiyi hadisələrin mərkəzinə konkret bir şəxsi qoymur. Aşağıdakı ayələr hər bir insan və ya müəyyən tiplər üçün keçərli davranış, inanc və aldanış şəkillərini özündə əks etdirir: “İnsana bir sıxıntı (xəstəlik, yoxsulluq, bəla) üz verən zaman uzananda da, oturanda da, ayaq üstə duranda da Bizə dua edər. Lakin onu sıxıntıdan qurtardıqda ondan ötrü (əvvəlcə) Bizə […]

Sual: Buyurulur ki, sui-zənn və həsəd ruhi xəstəlikdir. Bu kimi hallara hansı amillər səbəb olur? Onları aradan qaldırmaq üçün nə etmək olar? Cavab: Sui-zənn və həsəd ‒ hər ikisi öz-özlüyündə böyük günahdır. Onlar arasında müəyyən əlaqə var. Yəni birinin varlığı digərinn meydana gəlməsi ilə nəticələnir, biri o birini tələb edir. Məsələn, ətrafa sui-zənlə baxan adam sui-zənn […]

Sual: Bir hədisdə Allah Rəsulu buyurur ki, ərlə arvadın arasını vurmaq və ailəni dağıtmaq şeytanın ən sevdiyi işlərdəndir. Ər və arvadın bu cür tələlərə düşməməsi və ailə həyatına Allah dərgahında ən çirkin halal kimi xarakterizə edilən boşanma ilə son qoymamaq üçün nə tövsiyə edirsiniz? Cavab: Bütün şər işlərin baiskarı və gözəl işlərin düşməni şeytandır.

Sual: Yeni elmi kəşflər və icadlardan dərhal sonra Quranda bu nailiyyətlər haqda bəzi işarələr olduğunu deyirlər. Bu baxımdan tədqiqatçıların Quranda mövcud elmi həqiqətlərə münasibəti necə olmalıdır? Bu kimi ayələr, xüsusilə də, dəqiq elmlər sahəsində çalışanlara nə deyir? Cavab: Quran və kainat Cənabi-Allahın iki ayrı kitabıdır. Bu səbəbdən onların bir-birinə zidd olması mümkünsüzdür.

Mekke’de nâzil olmuş olup 34 âyettir. Sure-i şerifenin konuları arasında en dikkate değer bölüm Hz. Lokman’ın oğluna yaptığı nasihatleri nakleden kısım olduğundan, bu hakikatlerin önemini göstermek üzere sûreye Lokman adı verilmiştir. Lokman, Kur’ân’da adı geçen tek hekim olmaktadır. Önce Kur’ân’ın hikmet dolu olan bir kitap olduğu vurgulanır. Sonra Allah’ın kâinattaki kudret, hikmet ve birliğine dair […]

60 âyet olup Mekke’de nâzil olmuştur. Sûrenin, Bizans’ın İranlılara yenildiği 615 yılında nâzil olduğu anlaşılıyor. Burada Rûmların mağlub edilip daha sonra zafer kazanacakları bildirildikten sonra, âhiret hayatının zarurî ve mâkul olduğuna dair deliller getirilir. Daha sonra şirk iptal, tevhid tesis edilir. Ölmüş, kurumuş arzı dirilten Allah’ın, dilediği takdirde dalâletteki insanlığı da kurtarıp diriltebileceğine işaret edilir.

Mekkî dönemde nâzil olmuş olup 69 âyettir. Bazı müfessirler sûrenin başında münafıklardan bahseden on âyetin (2-11) varlığı sebebiyle, bunların Medine döneminde indiğini düşünürler. Halbuki burada Medine’dekinden farklı olarak kâfirlerin uyguladığı baskıdan korkup ikiyüzlü bir tutum izleyen kimseler söz konusudur. Bu ise Mekkede mevcut idi. Müminlerin Mekkede en fazla tazyik edildiği dönemde bu sûrenin indiği anlaşılıyor. […]

Mekke’de nâzil olmuştur, 88 âyettir. Hz. Mûsâ (a.s.)’ın kıssasının Kur’ân-ı Kerim’de en tafsilatlı anlatıldığı bir sûre olması itibariyle el-Kasas adını almıştır. Gerçekten, bu sûre-i şerifede Hz. Mûsâ (a.s.)’ın doğumu, Mısır’dan çıkmaya mecbur kalması, Medyen’e hicreti, orada evlenmesi, kendisine ve kardeşi Harun (a.s.)’a risalet verilmesi, Firavun’a gidip ona tebliğde bulunmaları, Karun kıssası, Hz. Mûsâ’nın İsrailoğullarını kurtarıp […]

93 ayet olup Mekke döneminde inmiştir. İsmini, 18. ayetinde geçen Vâdi’n-neml “Karıncalar Vadisi” terkibindeki Neml kelimesinden almıştır. Kur’ân’ın önemini anlatıp şirki çürütür. Hz. Salih, Hz. Lût gibi nebîlerin tebliğlerine yer vermekle bunu pekiştirir, özelikle Hz. Süleyman’a fazla yer vermesiyle Hz. Peygamber (a.s.)’ın istikbalinin parlak olduğuna işaret eder. Sûrenin sonuna doğru müminlerin felahına, âhiret hayatına ve […]

227 âyettir. Mekkî olup son dört âyeti Medine’de inmiştir. 224. âyette şairlerden bahsolunup Kur’ân’ın bir şair eseri olduğunu iddia eden muhalifler reddolunup, bununla beraber şairlerin makbul kısmının da bulunduğu kabul edilir. Bu yön üzerinde durularak sûreye Şuâra adı verilmiştir. Hz. Peygamberi takviye için Hz. Mûsa, Hz. İbrahim, Hz. Nûh, Hz. Hûd, Hz. Salih, Hz. Lût, […]

77 âyettir, Mekke’de nâzil olmuştur. Bir önceki Nur sûresinde işaret edilen Kur’ân’ın evrenselliği bu surenin ilk âyetiyle bir serlevha haline getirilir. Vahiy ve nübüvvet konusunda müşriklerin itirazları çürütülür. Hak ile bâtılı ayırdeden bu Furkan’ın, bu dini benimseyenleri fikren ve ruhen yükselteceğine, hayatlarında önemli değişiklik yapacağına işaret etmekte, iyiyi de kötüyü de açıkça ortaya koyup tercihi […]

64 âyet olup Medine devrinde indiğinde ittifak vardır. Hicretin 6. yılında ve Ahzab sûresinden birkaç ay sonra nâzil olmuştur. Sûre adını, nur âyeti denilen 35. âyetinden almaktadır. Nur sûresi, toplum ve özellikle aile ile ilgili prensipler getirmiştir. Zinanın haram olup zinakârların cezası, iffetli kadın ve erkeklere zina isnad etmenin cezası, kendi eşine zina isnad etmenin […]

118 âyettir, Mekke döneminin sonunda nazil olmuştur. Hac sûresi, müminlerin dünya ve âhirette felaha ereceğini bildirmişti. Peşinden gelen bu sûre, bu felahın, hangi şartlara ve vasıflara bağlı olduğunu bildirir. Daha sonraki uzun bölümde (23-73. âyetler) bu şartları haiz olan nebîlerin fazilet mücadeleleri örnek verilir. Sonra âhiret hayatına geçilir. Öldükten sonra dirilmeyi akıllarına sığdıramayan kâfirlere Allah’ın […]

78 âyet olup Sûrenin nüzulüne dair çeşitli görüşler vardır. Ekserisi Medine’de inmiştir. Baş kısmının hicretten az önce Mekke’de 19. (İbn Aşur) veya 25. (Mevdudî) ayetten itibaren Medine’de inmiş olma ihtimali kuvvetlidir.

112 âyet olan bu sûre, Mekke döneminin sonuna doğru inmiştir. Bir önceki Tâ hâ sûresinin sonunda geçen dümdüz yolu, geniş tarzda anlatır. Mekke müşriklerinin akaid esas­larına yaptıkları itirazlara cevaplar verir. İnsanlara tarihin çeşitli dönemlerinde doğru yolu gösterip fazilet mücadelesi veren nebîlerin (Mûsâ, Harun, İbrâhim, Lût, İshak, Yâkub, Nûh, Davud, Süleyman, İsmâil, İdris, Zülkifl, Yunus, Zekeriyya, […]

135 âyet olup Mekkede, inmiştir. Hz. Peygam­ber (a.s.)’ı teselli ile başlar, risaletinin kesinlikle muvaffak olacağını müjdeler. Hz. Mûsâ kıssası tafsilatlı olarak bildirilerek, tavsiye edilen sabır ve zaferin en müşahhas örneklerinden biri verilmiş olur. Daha sonra Hz. Peygamberin uğradığı muhalefet ve bu karşı koymanın âkıbeti ele alınır.

98 âyet olup Mekke’de inmiştir. Sûre, önce Hz. Zekeriyya ve oğlu Hz. Yahya’yı zikr ederek başlar. Peşinden Hz. Meryem’i ve onun bakire olarak Hz. İsa’yı dünyaya getirmesini tafsilatlı bir şekilde anlatır. Müteakiben Hz. İbrâhim, Hz. Mûsâ, Hz. İsmâil, Hz. İdris (aleyhimu’s-selâm)’dan bahseder. Sonra nebîlerin yolundan sapanlara dikkat çeker. Şirkin çeşitli şekillerini çürütür.

Mekke’de nâzil olmuş olup 110 âyettir. Sûre, ihtiva ettiği konulardan biri olan Ashab-ı kehf kıssası vesilesi ile Kehf (mağara) sûresi diye adlandırılmıştır. Bu sûre Ashab-ı kehf, Hz. Mûsâ (a.s.) ile Hz. Hızır (a.s.), Hz. Zülkarneyn (a.s.) kıssalarını nisbeten tafsilatlı olarak anlatır. Ayrıca Hz. Âdem ile İblis kıssası, bazı meseller de yer alır. Sûre esas itibariyle […]