İslam düşüncəsində qədər var, amma “qədərçilik” yoxdur. Qədər bəzilərinin zənn etdiyi kimi özünü hadisələrin axarına buraxmaq deyildir. İnsan üzərinə düşən öhdəlikləri yerinə yetirməli və ehtiyatını əldən qoymamalıdır. Möminliyin şərtlərindən biri də qədərə imandır, lakin onu əsas gətirib görüləsi işləri tərk etmək doğru deyildir. Bir günah işlədikdən sonra “Qədərim bu imiş, alın yazısından qaçmaq olmaz”, – […]

Gəlin mövzuya bir misalla başlayaq. Kiçik bir şəhəri idarə edən izzətli, şərəfli, adil bir hakim təsəvvür edək. Ədəbsiz, asi bir məmur bu hakimin qarşısına çıxır və kobud şəkildə: “Mən sənin əmrlərini eşitmirəm, qanunlarını tanımıram. Bir də ki sən mənə heç nə edə bilməzsən, cəzalandıra bilməzsən

Qurani-Kərimdə cənnət və cəhənnəm həqiqəti tez-tez xatırladılır. Cənnətə kimlər gedəcək? Hansı əməllər, hansı hal-vəziyyətlər, düşüncə və davranışlar insanı cənnətə aparır? Cən­nətdə möminləri hansı nemətlər və gözəlliklər gözləyir? Bunlar təfsilatı ilə anladılır. Eyni zamanda insanı cəhənnəmə sürükləyən

İnsan Qədərə imanla nə əldə edir? Mövzuya bir örnəklə başlayaq. İki yoldaş böyük və bağlı-bağatlı bir qəsəbədə qonaq olurlar. Qəsəbədə yaraşıqlı evlər, növbənöv meyvə-tərəvəz, cins-cins heyvanlar var. Həm də qəsəbənin elektrik, su, istilik kimi ehtiyaclarını təmin etmək üçün bir çox irili-xırdalı qurğular işləyir.

“Alın yazısı” el arasında “qədər” mənasında işlədilir. Qədərə isə “Allah-Təalanın əzəldən əbədəcən olacaq hər şeyi əvvəlcədən bilməsi, təqdir və təsbit etməsi” şəklində tərif vermək olar. Allah-Təala keçmişi, bu günü və gələcəyi eyni anda görən əzəli və hüdudsuz elmi ilə insanın nə zaman

Cənnəti qazanmaq və cəhənnəmdən qorunmaq hər bir insan­ üçün həyati əhəmiyyətli məsələdir. Çünki bir göz qırpı­mın­da keçib gedən bu fani dünya əbədi aləmə hazırlıq yeridir. Peyğəmbərimiz: “Dünya axirətin tarlasıdır”,

Qul haqqı nədir? Axirətdə boynunda qul haqqı olanların vəziyyəti necə olacaq? Gözəl dinimiz İslamiyyət insan haqlarına böyük önəm verir.­ İnsanların hüquqları ilə bağlı ən gözəl ölçüləri ortaya qoyur və insanların bir-birinin haqlarına hörmətlə yanaşmasını istəyir. Qul haqqını məhz bu çərçivədə dəyərləndirmək lazımdır. Qul haqq çox geniş anlayışdır. Daha yaxşı anlaşılması üçün bir neçə misal verək: […]

Axirət ölümlə başlayıb sonsuza qədər davam edən həyatın adı­dır. Bərzəx aləmi adlanan qəbir həyatı da axirətin bir dayanacağıdır, əsl axirət həyatı isə Qiyamət qopandan sonra başlayacaq və sonsuza qədər davam edəcək. Qiyamətlə birlikdə dünya həyatı da sona çatacaq və Allah bütün insanları yenidən dirildib məhşər meydanında

Allah niyə insanları bərabər yaratmadı? Niyə bəzilərini kasıb, bəzilərini varlı, bəzilərini şikəst, bəzilərini də sağlam xəlq etdi? Hər şeydən əvvəl qeyd edək ki, belə bir sualı ancaq yaradılışın hikmətini anlamaq üçün verə bilərik. Əks təqdirdə, Allah qorusun, Allahı sorğu-suala çəkmək mənası çıxar ki, buna da heç kimin həddi və haqqı yoxdur. Çünki yaşadığımız dünya, tənəffüs […]

Təvəkkül lüğəvi mənasına görə, “dözmək, güvənmək, bir iş üçün bir şəxsi vəkil tutmaq, bir işi etibarlı adama həvalə etmək” deməkdir. Dini termin kimi “Müsəlmanın bir işlə bağlı öhdəsinə düşən bütün vəzifələri və səbəbləri yerinə yetirdikdən sonra nəticəni Allaha həvalə etməsi, sadəcə Ona güvənib arxalanması” anlamını daşıyır.

Allah insana özünəməxsus, müstəsna qabiliyyətlər bəxş etmişdir. İnsan bu qabiliyyətlərini Allahın buyurduğu yolda istifadə edərsə, mələkləri də ötüb keçərək uca məqamlara yüksələ bilər. Bəşəriyyət səmasının ulduzları olan peyğəmbərlər, siddiqlər, övliyalar bunun göstəricisi, dəlilidir. İnsanın çəyirdək şəklində olan

Sual: Bir neçə gün öncə bir saytdan oxudum ki, “bir insanın qəlbini qırmaq Kəbəni yeddi dəfə dağıtmaq qədər günahdır”.Bu ifadə doğrudurmu? Cavab:Bu söz xalq arasında bir

Bu günə qədər Quran və elm mövzusunda bir çox tədqiqatlar aparılmış və cildlərlə kitab yazılmışdır. Məsələyə obyektiv yanaşan elm adamlarının hamısı Qurani-Kərimin elmlərdən daim bir addım öndə olduğunu görmüş, heyrət və heyranlıqla “Bu kitab ancaq Allah kəlamı ola bilər” deməkdən özlərini saxlaya bilməmişlər. Təfsilatları

Bu sualın cavabını tam anlamaq üçün Quranın nazil olma və yazıya alınma prosesindən bir az xəbərdar olmalıyıq. Bildiyimiz kimi, Quran ayələri Həzrət Məhəmmədə (sallallahu əleyhi və səlləm) dörd böyük mələkdən biri olan Cəbrail əleyhissalam vasitəsilə vəhy şəklində nazil edilmişdir. Qurani-Kərim bir dəfəyə deyil, Allah Rəsuluna (sallallahu əleyhi səlləm) peyğəmbərlik verilməsindən Onun vəfatına qədər keçən iyirmi […]

Peyğəmbərlər Allah-Təalanın nazil etdiyi bəyanları Onun qullarına olduğu kimi çatdıran müqəddəs elçilərdir. Peyğəmbərlik istedadla, çalışıb vuruşmaqla əldə edilən məqam deyil. O ancaq Haqq-Təalanın diləyi ilə verilir.  Uca Allah Həzrəti Adəm əleyhissalamdan

Mövzuya bir hekayəni nümunə verməklə başlayaq. Bir padşahın iki xidmətçisi varmış. Padşah onların birinə xərcləmək üçün bir qızıl verir. Xidmətçi də həmin qızılla ən yaxşı qumaşdan bir neçə arşın alıb özünə gözəl bir paltar tikdirir. Padşah onun bu hərəkətini çox bəyənir. Sonra ikinci xidmətçisini hüzuruna çağırtdırır. Ona isə min qızıl və bir də siyahı verir

Rəbbimizi bizə tanıdan, Onun varlığını və birliyini, daha yığcam və düzgün (dəqiq) ifadə ilə desək, tövhidi göstərən o qədər dəlil var ki, dənizlər mürəkkəb, ağaclar qələm olsa, yenə də yazmaqla bitirə bilmərik. Burada Allahın izni və inayəti ilə sadəcə bir neçə tövhid dəlilini yazı çərçivəsində təqdim etməyə çalışacağıq. Kainatda hüceyrədən insana, atomdan ulduzlara, aya, günəşə və […]

Vəhy kəlmə olaraq, “eyham etmək, pıçıldamaq, işarə etmək, ilham və təlqin etmək, ardıcıl və gizli bir şəkildə bildirmək”, kimi mənalara gəlir. Bir termin olaraq isə, vəhy “Uca Allahın bildirmək istədiyi hidayət və buyruqlarını elçi olaraq seçdiyi qullarına birbaşa və ya bir mələk vasitəsi ilə ənənəvi olmayan gizli bir yolla bildirməsidir.”

وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إلَّا عَلَى اللّٰهِ رِزْقُهَا Yer üzündə yaşayan elə bir canlı yoxdur ki, Allah onun ruzisini verməsin. {“Hud” surəsi, 11/6} وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَ وَالْإِنْسَ إلَّا لِيَعْبُدُونِ * مَا أُر۪يدُ مِنْهُمْ مِنْ رِزْقٍ وَمَا أُر۪يدُ أَنْ يُطْعِمُونِ Mən cinləri və insanları yalnız Mənə ibadət etmək üçün ya­ratdım! Mən onlardan ruzi istəmirəm.

Qışda ölü kimi olan yer üzünün yazda yenidən dirildilməsi, Quranda öldükdən sonra dirilişin imkan daxilində və müşahidə edilə bilən bir hadisə olduğunu göstərmək məqsədi ilə verilən ən təsirli misaldır. Allahın yer üzündə hakim etdiyi bir qanunla hər şey təkrar təkrar yenilənir