Peyğəmbərlərin xüsusiyyətlərindən biri də təbliğdir. Təbliğ hər peyğəmbərin yaradılış qayəsidir. Təbliğ olmasaydı, peyğəmbərlərin göndərilişi də mənasız və əbəs olardı. Allah insanlara lütf və kərəmini peyğəmbərlərlə canlandırmış və onların həyatı ilə rəhman və rəhimliyini təcəlli etdirmişdir. Bunun digər insanlarda əks etdirilməsi isə ancaq təbliğlə mümkündür.

Peyğəmbərlərə aid xüsusiyyətlərdən biri də əmanət, yəni əminlikdir, etibarlılıqdır. Bu mənşəcə ərəb olub “iman”la eyniköklü sözdür. “Mömin” inanan və əminlik təlqin edən insan deməkdir. Peyğəmbərlər möminliyin zirvəsində olduqları kimi, əmin, etibarlı olmaqda, əminlik təlqin etməkdə də onların tayı-bərabəri yoxdur.

Bu hissədə Allah Rəsulunun müxtəlif elm sahələrinə aid məsələlər haqda dediyi sözlərin yenə Onun doğruluğuna şahidlik etməsindən qısaca danışmaq istəyirik.

Peyğəmbərimiz (s.a.s.) bizim dövrümüzə çox yaxın hadisələrdən də xəbər vermişdir. Bunlardan biri: “Ümmətlər, millətlər insanların bir-birini süfrəyə dəvət etməsi kimi bir-birini sizin üzərinizə dəvət edəcək və üstünüzə tökülüşəcəklər”. Biri soruşdu: “Bizim azlığımıza görəmi?” Allah Rəsulu: “Xeyr, əksinə, siz o gün çox olacaqsınız. Lakin selin ora-bura sürüyüb apardığı çör-çöp kimi Allah düşmənlərinizin ürəyindən sizdən qorxu hissini götürəcək və sizin qəlbinizə də “vəhən” salacaq”, – dedi.

Allah Rəsulunun dövründən daha uzaq, bizim dövrümüzə daha yaxın, hətta əsrimizə aid, həmçinin gələcək yüzilliklərdə gerçəkləşəməsi gözlənilən neçə-neçə misallar vardır.

Allah Rəsulu səhabələri ilə birlikdə məsciddə oturmuşdu. Birdən: “Bir az sonra bura üzü, siması təmiz bir insan gələcək, bu qapıdan içəri girəcək. O, Yəmənin ən xeyirli insanlarındandır və alnında mələyin əlinin izi var”, – dedi. Bir müddət sonra Allah Rəsulunun dediyi nam-nişanda bir insan gəlib Onun hüzurunda diz çökdü və müsəlman olduğunu elan etdi. Bu tərtəmiz, pak, yaraşıqlı insan, bu ədəb timsalı Cərir b. Abdillah əl-Becəli idi.

Doğruluq peyğəmbərliyin mehvəridir. Peyğəmbərlik doğruluq cizgisində hərəkət edir. Peyğəmbərin ağzından çıxan hər şey təsdiq ədalıdır. Çünki onlar həqiqətə zidd heç bir şey söyləməzlər.

Bir gün bir səhabə Allah Rəsuluna: “Ya Rəsulullah, bir az özünüzdən danışarsınız?” – deyə xahiş edir. Allah Rəsulu özündən bəhs edib belə buyurur: “Mən İbrahimin duası, Həzrət İsanın müjdəsiyəm”.

Rahib gələnlər arasında axtardığını tapa bilmir. Ona görə də karvanın başında kiminsə qalıb-qalmadığını soruşur. Rəsulullahın karvana baxdığını eşidincə Onu da çağırtdırır. Onu görər-görməz hökmünü verir. Əbu Talibdən Onun kim olduğunu soruşur. Bahira aldığı “Oğlum” cavabına inanmaq istəmir, çünki bilirdi ki, Onun atası O doğulmadan vəfat etmiş olmalıdır.

Onun uşaqlıq, gənclik və yetkinlik dövrləri peyğəmbərliyinin müqəddiməsi, mərhələləri və pillələri mahiyyətini daşıyırdı. Bunun nəticəsi olaraq da Onu tanıyan bir çox insanlar peyğəmbərlik gələr-gəlməz dərhal inanıb müsəlman olmuşdular.

Onun uşaqlıq, gənclik və yetkinlik dövrləri peyğəmbərliyinin müqəddiməsi, mərhələləri və pillələri mahiyyətini daşıyırdı. Bunun nəticəsi olaraq da Onu tanıyan bir çox insanlar peyğəmbərlik gələr-gəlməz dərhal inanıb müsəlman olmuşdular.

Tövhid əqidəsi hansı dövrdə sarsılmışsa, o dövr qaranlığa qərq olmuş sayılır. Çünki göylərin və yerin nuru olan Allah inancının bütün qəlblərdə hakim olmaması ruh və vicdanları qapqara hala gətirir. Belə bir qəlb və vicdan əşya və hadisələri miyop və bulanıq gördüyü üçün qapqaranlıq bir dünyada həmişə yarasa kimi yaşayır.

Bütün bəşəriyyətin canı boğazında və hər kəsin ümidi son xilaskarın gəlişinə… Ana-atalar bu xilaskarın öz nəsillərindən olmasını istəyir və bir çoxu yeni dünyaya gələn övladına “Məhəmməd” adını qoyur.

Allah Rəsulu, yeddi ay Əyyub Sultan (r.a.) evində qonaq qaldıqdan sonra özü üçün tikilən bu otaqlara yerləşdi. Otaqlardan dördü kərpicdən, beşi daşdan inşa edilmişdi. Bəzi otaqların divarı torpağa basdırılmış xurma kötüklərinin arasına incə xurma budaqlarının həsir kimi örülmüş və üzəri palçıqla suvanmışdı. Otaqların tavanları da son dərəcə sadə olub, xurma ağacı və budaqlarıyla örtülmüş, üzərinə də qıldan hazırlanmış keçə sərilmişdi. Tavanın yüksəkliyi də əl çatacaq qədər alçaq idi. Qapı əvəzinə də yun pərdə istifadə edilirdi.

Peyğəmbərimizin (s.ə.s) yuxunu peyğəmbərliyin qırx altı parçasından biri kimi dəyərləndirmişdir. Hətta peyğəmbərliyin ilk vaxtlarında gördüyü yuxular gün kimi çin çıxmışdı.

Peyğəmbərimizə (s.ə.s) görə bir insanın ən təmiz qazancı öz əlinin zəhməti ilə əldə etdiyi qazancdır. Həm daha əvvəlki peyğəmbərlər, həm də Allah Rəsulu (s.ə.s) müxtəlif sənətlərlə məşğul olmuş, eyni zamanda bu sahələrdə insanlara rəhbərlik etmişdir.

Rəhmət Peyğəmbərinin evi ən sadə adamın evindən fərqlənmirdi. Çox şey yox idi. Əgər istəsəydi, şahlar kimi yaşaya bilərdi. Heç kim də buna bir söz deməz, deyə bilməzdi. Ancaq O (s.ə.s), başqa aləm üçün yaşamışdı.

Münafiq sözü “ən-nəfəqu” sözündən törəyib “köstəbək dəliyi” mənasına gəlir. Köstəbək öz yuvasına bir tərəfdən girib o biri tərəfdən çıxdığı kimi, münafiq də İslama bir tərəfdən girib o biri tərəfdən çıxır. Yəni küfrünü gizləyib özünü inanan kimi göstərir.

Rəsulullahın (s.ə.s) maddi və mənəvi miraslarını qoruyub saxlamaq bir vəfa borcudur. Səhabələr Onun müqəddəs davasına könül verdikləri kimi Onun hər izini də müqəddəs əmanət olaraq dəyərləndirmiş və göz bəbəyi kimi qoruyublar. Saçını, mübarək saqqalının tüklərini, dırnaqlarını, ümumiyyətlə, Ona aid hər şeyi böyük bir ehtiramla qoruyub saxlamışlar.

Qeyd-şərtsiz itaət edilən yeganə Zat Aləmlərin Rəbbi olan Allahdır. Qurani-Kərimdə yer üzündə Allah-Təalanın elçisi olan peyğəmbərlərə də itaət əmr edilir. Xüsusilə də, Kainatın Fəxri (s.ə.s) Quranın bir çox ayəsində itaət edilməli mövqedə anılır.