Əlbəttə, könül istər ki, Allah Rəsulunun (s.ə.s.) əngin həyatından ayrılmasın. Ancaq hər şeyin bir sonu var. Ümid edirəm ki, məqsəd hasil olmuş, əsər istifadəyə vəsilə olmuşdur. Bundan sonrası üçün bir qayə arzu edilir: oxuyub mənimsədiyimiz Rəsulullah dünyasını hərəkət və davranışlarımızı istiqamətləndirən yeganə qiblənüma kimi hər an görə bilmək. Bu da ancaq Onun əmanət etdiyi bayrağı […]

Vida  həcci Artıq Kəbə müşriklərdən təmizlənmiş və Beytullah da özünə layiq ibadətlə tanış olmuşdu. Onu təvaf edənlər nə əl çalır, nə də libaslarını soyunurdular! Allah Rəsulunun (s.ə.s.) həcc vəzifəsini yerinə yetirməsinə bir əngəl qalmamışdı və onuncu ilin zilqədə ayında Allah Rəsulu əshabına da elan edərək həcc vəzifəsinin icrası üçün hazırlıq görür! Zilqədə ayının sonuna beş […]

Artıq çoxtərəfli fəaliyyətlərin yürüdüldüyü məkan – Mədinə sülh və əmin-amanlığın mərkəzinə çevrilmişdi. Qarışıqlıq və xaos dövrü çoxdan keçmişə qarışmışdı. Artıq mədəni dirçəliş müşahidə olunurdu. Əlbəttə, bu, yalnız zamanın müəyyən bir dövrünü əhatə edən müvəqqəti əmin-amanlıq olmamalı idi. Buna görə Allah Rəsulu bəzi səhabələri insanlara dinin incəliklərini öyrətmə, asayişi və təhlükəsizliyi qoruma, İslamı daha da uzaqlara […]

Məkkənin fəthindən on doqquz gün keçmişdi.[1] Məkkədə qalmaq niyyəti yox idi, bu səbəbdən namazları da qısaldaraq qılırdı. İdarəetmə işlərini quracaq və geri qayıdacaqdı. Ancaq belə olmur: Həvazın istiqamətindən yaxşı xəbərlər gəlmirdi. Gələn xəbərlərin doğruluğunu dəqiqiləşdirmək məqsədilə Abdullah ibn Əbi Hadrəd adlı səhabəni: – Get və onlardan bir xəbər gətir, – deyib Həvazinə göndərir. Abdullah ibn […]

Hudeybiyyə müqaviləsinin bağlanmasından iyirmi iki ay keçmiş və bu müddətdə Məkkə tərəfdən hər hansı problemlə qarşılaşmamışdılar. Səkkizinci ilin şaban ayı idi. Sübh çağı Allah Rəsulu Hz.Aişə validəmizə: – Ey Aişə, – deyə səslənir, – Huza tərəfdə mühüm bir hadisə baş verdi. Dayandığı yerdə belə bir xəbər eşidən Aişə validəmiz də narahat olur: – Ya Rəsulullah! […]

Xeybər qənimətləri ilə Mədinəyə qayıdan Allah Rəsulu (s.ə.s.) bu imkanlarla iki əhəmiyyətli iş görəcəkdi. Birincisi, mal-mülklərini Məkkədə qoyub Mədinəyə hicrət edən mühacirlərə təlimat verəcək, qapılarını onların üzünə açıb mal-mülklərini də onlarla bölüşən ənsara bu malları geri qaytarmalarını  tələb edəcək və özü şəxsən bunu yerinə yetirəcəkdi. Belə ki, Hz.Ənəsin anası Ümmü Süleym hicrətdən sonra Ona bir […]

Rəsulullah (s.ə.s.) Hudeybiyyədən dönəli iyirmi gün idi. Bu müqavilə ilə Məkkədən gözlənilən təhlükələr nəzarət altına alınmış, böyük bir narahatlıq aradan qaldırılmışdı.

Artıq Mədinədə fərqli və yeni bir mərhələ başlayırdı. Hudeybiyyə müqaviləsinin bağlanması ilə Məkkədən gözlənilən təkhükələr aradan qalxmış və beləliklə, dindən xəbərsiz yaşayanlara İslamın gözəlliklərini çatdırma imkanı əldə edilmişdi.

Gündüzlər Məkkənin xəyalı, gecələr Kəbədə ibadət yuxuları ilə keçirdi. Allah Rəsulu (s.ə.s.) da bir yuxu görmüş və bu yuxuda əshabının bir hissəsinin saçlarını təraş etdirmiş, digər bir hissəsinin də qısaltmış halda arxayın və təhlükəsiz şəraitdə Kəbəni təvaf etməsinə şahid olmuşdu. Kəbənin açarlarını almış və onu təvaf edərək ümrə vəzifəsini icra etmişdi! Səhər açılması ilə Rəsulullah […]

Təqribən bir il idi Hicazda sülh və əmin-amanlıq hökm sürürdü. Ətrafda kiçik miqyaslı qarşıdurmalar olsa da, Allah Rəsulunun (s.ə.s.) əzmi və bəsirəti sayəsində vaxtında  təsbit edilmiş, hərbi qüvvələrin müdaxiləsi nəticəsində tərki-silah olunmuşdu. Ancaq bu, o demək deyildi ki, düşmən elə həmişə belə kiçik həmlələrlə kifayətlənəcək. Səlam ibn Əbil-Huqayq, Huyeyy ibn Ahtab, Kinanə ibn Əbil-Huqayq, Həvzə […]

Sizinlə bir də gələn ilin əvvəlində Bədirdə görüşəcəyik; orada görüşüb, orada da məsələni həll edərik, – deyə səslənmişdi.

Bir maneə də aşılmış, müşriklər yenidən geri oturdulmuşdu. Ancaq bundan əmin olmaq lazım idi. Bu ərəfədə gələn xəbərlər də ürək açan deyildi. Uhuddan sonra Hamraül-Əsəddən zəfərlə qayıdan Peyğəmbərimiz (sallallahu əleyhi və səlləm) və səhabələr gərgin keçən iki gündən sonra, nəhayət, yaralarını sarımağa fürsət tapmışdılar. Ancaq gələn xəbərlər buna ayrılacaq vaxtın belə olmadığını göstərirdi. Çünki Uhudda […]

Hicrətdən üç il keçmiş, şəvval ayı, bir çərşənbə axşamı idi. Peyğəmbərimiz (sallallahu əleyhi və səlləm) Qubada ikən Hz. Abbasın göndərdiyi məktubu alır,[1] Məktubu oxuyan Übeyy ibn Kabı dinlədikdən sonra bunun gizli saxlanılmasını tapşırıb Sad ibn Rəbinin yanına gedir.

Bədirdə qələbə qazanılmışdı, amma bu, işin Bədirlə sona çatması demək deyildi. Çünki dönüb geriyə qaçan məkkəlilərin kini əvvəlkindən az deyildi.

Hadisələrin gedişatı Qureyşin Məkkədə böyük bir əməliyyata hazırlaşdığını göstərirdi.

Artıq bütün hadisələr yeni bir mərhələnin başlanmasından xəbər verirdi. Yəsrib (Mədinə) mədəni mahiyyətə bürünmüş, ona pənah gətirənləri əmin-amanlığa qovuşdururdu. Məkkə isə öz niyyətindən əl çəkmək fikrində deyildi; qəzəblə oturub kinlə qalxır, Mədinəyə hicrət edənləri oradaca yaxalayıb öldürmək planları qururdu. Bundan ötrü məkkəlilər tez-tez bir yerə toplaşıb müştərək qərarlar verərək qəti nəticə əldə etməyi planlaşdırır, əməllərinə […]

Əsri-səadətdə, müsəlmanlar tərəfindən, Mədinənin ətrafında qazılan xəndəklərlə özlərini müdafiə etdiklərinə görə bu müharibə Xəndək müharibəsi (627 mart) olaraq tarixə düşmüşdür. Ordu Yəhudi və müşrik ( bütpərəst ) ərəb qəbilələrindən ibarət olduğuna görə, bu müharibəyə “Əhzab” müharibəsi də deyilmişdir.[1] Ordunun düzülüşü və hərəkət istiqaməti belədir: Xeybər yəhudilərinin bir qrupu Məkkədəki Qureyşli müşriklərlə (bütpərəslərlə) birləşib Mədinədəki müsəmanlara […]

Artıq Məkkə bir mehrab, Mədinə də bir minbər olmuşdu, Peyğəmbərlərin Sonuncusuna qovuşduqlarına görə “xoşbəxt idilər”.

Paxıllıq və həsəd rüzgarları O gün sosial məsələlərdə kompleks yanaşmaya əsaslanıb nəticələri də bu şəkildə − ona uyğun dəyərləndirmək mümkün deyildi. Həm mədinəli müşriklər, həm də kitab əhli kimi tanınan yəhudilər və xristianlar arasında Peyğəmbərimizi tanıyıb bilənlər, Ona məhəbbət bəsləyənlər olduğu kimi, bunun tam əksinə, Ona qarşı çıxan, düşməncəsinə intriqalar hazırlayan, fürsət düşən kimi Onu […]

Bir ikindi vaxtı Allah Rəsulu (s.ə.s.) Nəccaroğulları məhəlləsini tərk edərək Bədrlənmiş ay kimi Mədinədə çıxır.[1]  Hz. Əbu Bəkir arxada, Allah Rəsulu (sallallahu əleyhi və səlləm) isə öndə idi. Artıq Yəsrib Allah Rəsulu ilə eyniləşəcək və “Məhəmmədin şəhəri” mənasında “Mədinətü-Məhəmməd” kimi xatırlanacaq, sonralar da Mədinə adlanacaqdı.[2] Mədinədə böyük bir  bayram yaşanırdı: bəzi gənclər nizələri ilə dairəvi […]