Namazın fərz, vacib, sünnə və müstəhəb kimi növləri var. Həddi-büluğ yaşına çatmış, ruhi xəstə olmayan hər müsəlmanın gündə beş dəfə müəyyən vaxtlarda qıldığı namazlar fərz namaz sayılır. Cümə namazı da bu qəbildəndir.
Cünub olan ana südəmər körpəsini əmizdirə bilərmi? Cünub olan ana südəmər körpəsinə süd əmizdirə bilər. Ancaq yaxşı olar ki, ana uşağa döş vermədən əvvəl döş gilələrini su ilə yusun.
Sual: Xalq arasındakı belə bir inanclar var ki: bir, evdə ölən olduqda, orada iştirak edənlər qüsl almadan namaz qıla bilməzlər. İkinci olaraq da, evdəki bütün əşyalar, hətta xalça-palaz yuyulmalıdır. Bu nə dərəcədə doğrudur?
Tərəflərin bir-birilərini “uyğunlaşdırmaq” cəhdləri (buna başqa cür “dəyişdirmək” cəhdləri də demək olar), istər-istəməz, onlarda “Əvvəl məni sevirdi, ancaq indi məni sevmir?” kimi düşüncələrin baş qaldırmasına səbəb olur. Üstəlik, bu hisslər tərəflərin hər ikisini də öz təsiri altına alır. Elə isə belə vəziyyətlərdə nə etmək lazımdır?
Hər namazın öz vaxtında qılınması daha fəzilətlidir. Rəsulullah (s.ə.s) bu haqda belə buyurmuşdur: “Əməllərin ən fəzilətlisi vaxtında qılınan namazdır”. “Namazların ilk vaxtında Allahın rizası, son vaxtında isə Allahın bağışlaması vardır.”
Kişilərin təkbaşına və ya camaatla qıldıqları fərz və ya qəza namazı üçün iqamə oxuması sünnədir. Qadın azan və ya iqamə oxumasa da olar. Əgər azan və ya iqamə oxusa bu məkruhdur və oxuduğu azan yenidən oxunmalıdır.
Vitr sözü ərəb dilində “tək” mənasındadır. Rəsulullah (s.ə.s) günün ərzində qılınan son namazın vitr namazı olmasını tövsiyə etmişdir. Hz. Peyğəmbər (s.ə.s) vitr namazını gecə oyanacağından əmin olan şəxsin sübh namazından əvvəl, əmin olmayanın isə yatsı namazından sonra, yatmazdan əvvəl qıla biləcəyini bildirmişdir.
Sual: Vitr namazını qılaraq yatan şəxs təhəccüd namazını qılandan sonra yenidən vitr qılmalıdırmı? Vitr namazını qılaraq yatan şəxsin gecə oyanıb təhəccüd namazı qılandan sonra yenidən vitr namazı qılmasına ehtiyac yoxdur. Çünki Rəsulullah (s.ə.s) bir hədisində “Bir gecədə iki vitr namazı yoxdur”. – buyurmuşdur.
Azan və iqamə oxuyanlar aşağıdakılara riayət etməlidirlər: Namaz vaxtının girməsi, Azan ərəbcə olmalıdır, Azan və iqamə camaata eşitdirilməlidir, Azan və iqamənin sözləri arasında tərtib və ardıcıllıq olmalıdır, Azanı bir nəfər oxumalıdır, Oxuyan kişi olmalıdır.
Günah sözü farsca kəlmədir və dini normaların pozulması, qəbahət sayılan iş (savabın əksi), cəzalanmalı hərəkət, təqsir, nöqsan, çatışmazlıq mənalarındadır. İlahi əmrləri şüurlu şəkildə inkar etmək və ya görməzlikdən gəlmək günah sayılır. Günah işləyən və ya günahı olan insana da günahkar deyilir. Quranda günah sözü daha çox “zənb, ism, fisq, isyan” kəlmələri ifadə edilmişdir.
Namazdan xaricində müəyyən vaxtlarda əzan oxuna bilər. Həmin vaxtları belə sıralamaq olar: Uşaq anadan olandan sonra qulağına azan oxumaq məndubdur. Çünki Hz. Peyğəmbər (s.ə.s) nəvəsi Hz. Həsən (r.a) dünyaya gələndə qulağına azan oxumuşdur.
PDF yülə / bax 545 − Rəsulullahın (s.ə.s) atası Abdullahın doğum tarixi 552 − Rəsulullahın (s.ə.s) anası Əminənin doğum tarixi 555 − Möminlərin anası Hz. Xədicənin (r.anha) doğum tarixi 569 − Abdullah və Əminənin evlənməsi 571 − Rəsulullahın (s.ə.s) atası Abdullahın vəfatı 571 − “Fil” hadisəsi baş verir və Əbrəhənin ordusu Məkkə yaxınlığında darmadağın olur. […]
Nəcasət bulaşaraq kirlənən paltarlar üç dəfə yuyulmalı sonra suyu sıxılaraq və ya suyu tam süzüldükdən sonra asılmalıdır. Belə paltarlar paltaryuyan maşında yuyulsa üç dəfə yuyulmuş sayılır. Çünki paltaryuyan maşınlar paltarı əldə yumadan daha yaxşı yuyurlar.
Sual: İmama tabe olan şəxs “təhiyyat”dan sonrakı duaları oxumadan imam salam versə nə etməlidir? Cavab: Rəsulullah (s.ə.s) müsəlmanları camaatla namaza təşviq edərək belə buyurmuşdur: “Camaatla qılınan namaz, təkbaşına qılınan namazdan iyirmi yeddi dərəcə daha fəzilətlidir.”
Quranda bəzi qohumlarla evlənmək qadağan edilmişdir. Nəsəb, süd, evlilik, din fərqi, zinakarlıq kimi səbəblər evlənmə maneələri sayılır. Bu səbəblərdən evlənmələri caiz olmayan qadınlara “məhrəm” deyilir. Aşağıdakı ayələrdə bunlar bildirilmişdir:
“Xeyirli bir işə rəhbərlik edən (və ya vasitəçi olan) o xeyirli işi görənlər qədər savab qazanar”. (Müslim, İmarə 133)
Azan oxunarkən yaxşı olar ki, eşidənlər söhbəti dayandırsın. Hətta Quran oxuyanın da azanı dinləməsi daha fəzilətlidir. Məsciddə və ya öz evində Qurani-Kərim oxuyan oxumağı davam etdirə bilər deyənlər də var.
Azan sözünün mənası “eşitdirmək, bildirmək” deməkdir. Termin olaraq isə, fərz namazların vaxtlarını bildirən, xüsusi sözlərdən ibarət elana azan, azan oxuyana da “müəzzin” deyilir. Fərz namazlar üçün azan oxunması, yəni bu namazların qılınacağının elan edilməsi Kitab və Sünnə ilə bildirilmişdir.
Sual: Altı ay gecə, altı ay gündüz olan bölgələrdə namaz necə qılınmalıdır? Cavab: İslam fəqihlərinin əksəriyyətinə görə isə, bu bölgələrdəki müsəlmanlar da beş vaxt namazdan məsuldurlar. Əgər olduqları bölgədə bir namazın vaxtı müşahidə olunmursa, həmin bölgəyə ən yaxın beş vaxt namaz vaxtı müşahidə olunan bölgənin vaxtlarına görə namazlarını qılmalıdırlar.
Sual: Gəlin qayınana və qayınatasına baxmağa məcburdur? Cavab: Yaşlı valideynlərə baxmaq, onların qeydinə qalmaq, onlara yardım əlini uzatmaq övladın vəzifəsidir. Necə ki, valideynlər vaxtilə, onu böyüdüb boya-başa çatdırmaq üçün min cür əzab-əziyyətə qatlanmışlar. Övlad da yaşlananda valideynlərinə baxmaq məcbiriyyətindədir. Əgər övlad ailəlidirsə valideynlərinə necə baxmalıdır?