Haqq-Təala yer üzünü bir süfrə kimi süsləmiş və hər mövsümdə bir-birindən ləziz min bir neməti o süfrədə istifadəmizə vermişdir. Bu bitib-tükənməyən nemətlərin əvəzində də nemətlərin şüurunda olub layiqincə şükür etməyimizi istəmişdir. Halbuki alışqanlıq və qafillik üzündən çox vaxt – ramazan ayından başqa – bu nemətlərin şüurunda ola bilmirik. Xüsusən, bir çox imkanlı insanlar başqa vaxtlarda aclıq çəkmədikləri üçün nemətlərin qədrini tam dərk edə bilmirlər. Ramazanda ən kasıb insandan ən varlıya qədər oruc tutan hər kəs bir qurtum su və bir dilim quru çörəyin nə qədər böyük nemət olduğunu anlayır və qəlbi Rəbbinə şükür hissi ilə dolub-daşır.
Oruc nəfsin tərbiyə edilməsində də mühüm rol oynayır. Nəfs sərbəst, necə gəldi yeyib-içdikcə özünü güclü və azad hiss edir. Hələ üstəlik maddi imkanları yaxşıdırsa və qəflət içində üzürsə, Allahın lütf etdiyi nemətləri özününkü kimi hesab etməyə başlayır. Ramazan orucu varlı, kasıb – hər kəsə nemətlərin əsl sahibinin Allah olduğunu xatırladır. Yemək-içməyə iftar vaxtı çatmadan əl uzada bilməyən insan Allahın aciz qulu olduğunu və Onun əmri və izni ilə hərəkət etdiyini anlayıb Rəbbinə şükür edir.
Bundan başqa insan dünya nemətləri içində üzərkən xətalarını, qüsurlarını, acizliyini görmür. Özünü polad kimi möhkəm hiss edir və dünyada əbədi qalacağını sanır, daha doğrusu, ölüm gerçəyindən çox uzaqlaşır. Bu halda da Rəbbini və qulluq vəzifələrini unudub, var gücü ilə dünyadan yapışır. Ramazan orucu ən qafil və ən inadkar insanlara belə nə qədər aciz, zəif olduqlarını hiss etdirir. İnsan ac qalmaqla Rəbbinin mərhəmətinə və şəfqətinə nə qədər möhtac olduğunu anlayır, qulluq şüuruna vararaq şükür hisləri ilə Ona yönəlir.
Bütün müsəlmanlar üçün ən gözəl və yanıltmaz (doğru yol göstərən) bir rəhbər olan Qurani-Kərim ramazan ayında nazil olmuşdur ki, bu da həmin ayın nə qədər dəyərli olduğunu göstərir. Xalq arasında geniş yayılan “Ramazan ayı Quran ayıdır” sözü bu həqiqəti çox gözəl xülasə edir. Oruc sayəsində yeməyi, içməyi və digər nəfsani arzuları tərk edən müsəlmanlar, sanki, “mələk”ləşir. Yer üzü böyük bir məscidə çevrilir və mələkləşən müsəlmanlar Quranı yenicə nazil olmuş kimi böyük həyəcanla oxuyub dinləyirlər. Allaha qul, Həzrəti Məhəmmədə (sallallahu əleyhi və səlləm) ümmət olmağın həzzini bütün varlığı ilə hiss edib yaşayırlar. Həmçinin Uca Rəbbimiz Ramazan ayında edilən ibadətlərə başqa aylara nisbətən qat-qat artıq savab lütf edir. Ramazan ayı bu xüsusiyyəti ilə də axirət üçün əsl “qazanc” mövsümüdür.
Orucun insanın ruhi-mənəvi və fiziki sağlamlığı baxımından da bir çox faydaları vardır. Tibb elminin məlumatlarına görə, xəstəliklərin böyük əksəriyyəti rejimsiz və kor-koranə qidalanmaqla bağlıdır. Həkimlər bir çox xəstəlikdən qorunma və müalicə məqsədi ilə xəstələrə pəhriz saxlamağı tövsiyə edirlər. Oruc insan üçün həm ən yaxşı pəhriz olur, həm də ilin heç olmasa bir ayı vücudun dincəlməsini təmin edir. Həm də insan aclığa dözüm, səbir kimi bir çox gözəl keyfiyyətlərə yiyələnir.
Oruc yoxsul insanların vəziyyətini başa düşməyə və nəticə olaraq cəmiyyətdə həmrəylik və yardımlaşma hislərinin qüvvətlənməsinə səbəb olur. Kiçik-böyük, varlı-kasıb, demək olar, hər kəs ramazan ayının mənəvi ab-havasını və orucun bərəkətini öz həyatında hiss edir.
Rəbbimiz “Ramazanlar”ı layiqincə dəyərləndirməyi nəsib etsin. Digər aylarımızı da ramazan kimi bərəkətləndirsin.