عَنْ عَبْدِ اللّٰهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ   قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللّٰهِ: «الرَّاكِبُ شَيْطَانٌ، وَالرَّاكِبَانِ شَيْطَانَانِ، وَالثَّلَاثَةُ رَكْبٌ»

Abdullah ibn Amr ibn əl-As (r.a.) Allah Rəsulunun  (s.ə.s.) belə bu­yurduğunu nəql etmişdir:

“Təkbaşına səfər edən bir şeytandır. İki nəfər olaraq səfər çıxanlar isə iki şeytan sayılır. Üç nəfərlik dəstə olaraq səfər edənlər isə camaatdır (şeytan onlara ziyan verə bilməz)”. [Əbu Davud, Cihad 79; Tirmizi, Cihad 4]

 İzah: Hədisdən aydın olur ki, şeytan pis işləri insana gözəl göstərdiyinə görə təkbaşına və ya iki nəfər olaraq səfərə çıxanlar bəzi təhlükələrlə və pis işlərlə qarşılaşa bilərlər.

 عَنْ أَب۪ي سَع۪يدٍ وَأَب۪ي هُرَيْرَةَ   قَالَا: قَالَ رَسُولُ اللّٰهِ: إِذَا خَرَجَ ثَلَاثَةٌ ف۪ي سَفَرٍ فَلْيُؤَمِّرُوا أَحَدَهُمْ»

Əbu Səid və Əbu Hureyrə (r.anhumə) Allah Rəsulunun (s.ə.s.) belə buyurduğunu nəql etmişdir:

“Üç nəfər adam birlikdə səfərə çıxarkən özlərindən birini başçı təyin etsin”. [Əbu Davud, Cihad 80]

 عَنْ أَنَسٍ  قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللّٰهِ: «عَلَيْكُمْ بِالْدُّلْجَةِ فَإِنَّ الْأَرْضَ تُطْوٰى بِاللَّيْلِ»

Hz.  Ənəsin (r.a.)  nəql etdiyinə görə, Allah Rəsulu  (s.ə.s.)  belə buyurmuşdur:

“Yola gecələr çıxın. Çünki yol gecə vaxtı qət edilir (səfər rahat edilir, məsafələr asan qət olunur)”. [Əbu Davud, Cihad 57]

 عَنْ أَب۪ي ثَعْلَبَةَ الْخُشَنِيِّ  قَالَ: كَانَ النَّاسُ إِذَا نَزَلُوا مَنْزِلاً تَفَرَّقُوا فِي الشِّعَابِ وَالْأَوْدِيَةِ. فَقَالَ رَسُولُ اللّٰهِ: «إِنَّ تَفَرُّقَكُمْ ف۪ي هٰذِهِ الشِّعَابِ وَالْأَوْدِيَةِ إِنَّمَا ذٰلِكُمْ مِنَ الشَّيْطَانِ» فَلَمْ يَنْزِلُوا بَعْدَ ذٰلِكَ مَنْزِلاً إِلَّا انْضَمَّ بَعْضُهُمْ إِلٰى بَعْضٍ.

Əbu Sələbə əl-Xuşəni (r.a.) rəvayət edir:

“Əvvəllər səhabələr səfər zamanı bir yerdə dayananda vadilərə və dağ yollarına dağılışardılar. Allah Rəsulu (s.ə.s.): “Sizin bu şəkildə ətrafa dağılmağınız şeytandan qaynaqlanır,” – deyib səhabələrə xəbərdarlıq etdi. Artıq bu xəbərdarlıqdan sonra onlar bir yerdə fasilə verərkən ora-bura dağılışmaz, toplu halda dayanardılar”. [Əbu Davud, Cihad 88]

 عَنْ سَهْلِ بْنِ الرَّب۪يعِ بْنِ عَمْرٍو الْأَنْصَارِيِّ الْمَعْرُوفِ بِابْنِ الْحَنْظَلِيَّةِ وَهُوَ مِنْ أَهْلِ بَيْعَةِ الرِّضْوَانِ  قَالَ: مَرَّ رَسُولُ اللّٰهِ  بِبَع۪يرٍ قَدْ لَحِقَ ظَهْرُهُ بِبَطْنِهِ فَقَالَ: «اِتَّقُوا اللّٰهَ ف۪ي هٰذِهِ الْبَهَائِمِ الْمُعْجَمَةِ، فَارْكَبُوهَا صَالِحَةً وَكُلُوهَا صَالِحَةً»

Ridvan beyətinin iştirakçılarından olan və İbn əl-Hanzaliyyə kimi tanınan Səhl ibn ər-Rabi ibn Amr əl-Ənsari (r.a.) demişdir:

“Allah Rəsulu  (s.ə.s.)  baxımsızlıq üzündən beli qarnına yapışmış bir dəvənin yanından keçərkən onun halından agah olub nə­­sihət etdi: “Bu dilsiz-ağızsız heyvanlara görə Allahdan qorxun. Onlardan ancaq minməyə yarayanda minik kimi istifadə edin. Kəsimə mü­­nasib olanda da kəsib yeyin”. [Əbu Davud, Cihad 44]

 عَنْ عَبْدِ اللّٰهِ بْنِ جَعْفَرٍ   قَالَ: أَرْدَفَن۪ي رَسُولُ اللّٰهِ  ذَاتَ يَوْمٍ خَلْفَهُ وَأَسَرَّ إِلَيَّ حَد۪يثًا لَا أُحَدِّثُ بِهِ أَحَدًا مِنَ النَّاسِ وَكَانَ أَحَبَّ مَا اسْتَتَرَ بِهِ رَسُولُ اللّٰهِ لِحَاجَتِهِ هَدَفٌ أَوْ حَائِشُ نَخْلٍ -يَعْن۪ي حَائِطَ نَخْلٍ- فَدَخَلَ حَائِطًا لِرَجُلٍ مِنَ الْأَنْصَارِ فَإِذَا فِيهِ جَمَلٌ فَلَمَّا رَأٰى رَسُولَ اللّٰهِ  جَرْجَرَ وَذَرَفَتْ عَيْنَاهُ فَأَتَاهُ النَّبِيُّ  فَمَسَحَ سَرَاتَهُ أَيْ: سَنَامَهُ وَذِفْرَاهُ فَسَكَنَ فَقَالَ: «مَنْ رَبُّ هٰذَا الْجَمَلِ، لِمَنْ هٰذَا الْجَمَلُ؟» فَجَاءَ فَتىً مِنَ الْأَنْصَارِ فَقَالَ: هٰذَا ل۪ي يَا رَسُولَ اللّٰهِ. فَقَالَ: «أَفَلَا تَتَّقِي اللّٰهَ ف۪ي هٰذِهِ الْبَه۪يمَةِ الَّت۪ي مَلَّكَكَ اللّٰهُ إِيَّاهَا؟ فَإنَّهُ يَشْكُو إِلَيَّ أَنَّكَ تُج۪يعُهُ وَتُدْئِبُهُ»

Abdullah ibn Cəfər (r.a.) belə nəql etmişdir:

“Allah Rəsulu (s.ə.s.) bir gün məni çağırıb bir sirr verdi, onu heç kimə açmamışam. O, təbii ehtiyacını rəf etmək üçün görünməsin de­yə daha çox qum təpəsi və ya xurma bağı kimi yerləri seçərdi. Bir ənsarın bağına girərkən içəridə bir dəvə gördü. Heyvan Allah Rəsulunu (s.ə.s.) görəndə böyürüb göz yaşı tökdü. Şəfqətin cahanşü­mul təmsilçisi Peyğəmbərimiz (s.ə.s.) dəvəyə yaxınlaşdı, hörgücünü və qulaqlarının arxasını sığallayıb oxşadı. Heyvan sakitləşdi. Peyğəmbərimiz (s.ə.s.): “Bu dəvəyə kim baxır? Bu dəvə kimindir?” – deyə soruşdu. Ənsardan bir cavan irəli çıxıb: “Bu dəvə mənimdir, ey Allahın Rəsulu,” –  deyə cavab verdi. Allah Rəsulu (s.ə.s.): “Allahın sənə əmanət etdiyi və baxımını həvalə etdiyi bu heyvana görə Allahdan qorxmursan? Heyvan mənə onu ac saxladığını və çox yorduğunu şikayət etdi,” – buyurdu”. [Əbu Davud, Cihad 44]

 عَنْ أَب۪ي سَع۪يدٍ الْخُدْرِيِّ  قَالَ: بَيْنَمَا نَحْنُ ف۪ي سَفَرٍ إِذْ جَاءَ رَجُلٌ عَلٰى رَاحِلَةٍ لَهُ فَجَعَلَ يَصْرِفُ بَصَرَهُ يَم۪ينًا وَشِمَالًا، فَقَالَ رَسُولُ اللّٰهِ: «مَنْ كَانَ مَعَهُ فَضْلُ ظَهْرٍ فَلْيَعُدْ بِهِ عَلٰى مَنْ لَا ظَهْرَ لَهُ وَمَنْ كَانَ لَهُ فَضْلُ زَادٍ فَلْيَعُدْ بِهِ عَلٰى مَنْ لَا زَادَ لَهُ» فَذَكَرَ مِنْ أَصْنَافِ الْمَالِ مَا ذَكَرَهُ، حَتّٰى رَأَيْنَا أَنَّهُ لَا حَقَّ لِأَحَدٍ مِنَّا ف۪ي فَضْلٍ.

Əbu Səid əl-Xudri (r.a.) demişdir:

“Biz Peyğəmbərimizlə (s.ə.s.) birlikdə səfərdə idik. Azuqəsi qur­tar­mış bir adam dəvəsinin belində sağına-soluna baxmağa başladı. Onun ehtiyacını hiss edən Peyğəmbərimiz (s.ə.s.): “Yanında artıq miniyi və azuqəsi olan olmayana versin!” – buyuraraq paylanılmalı şeyləri bir-bir saydı. Buna görə də biz yanımızda olan malın heç birinin artığında haqqımız olmadığını düşündük”. [Müslim, Luqata 18]

 عَنْ جَابِرٍ  عَنْ رَسُولِ اللّٰهِ  أَنَّهُ أَرَادَ أَنْ يَغْزُوَ فَقَالَ: يَا مَعْشَرَ الْمُهَاجِر۪ينَ وَالْأَنْصَارِ، إِنَّ مِنْ إِخْوَانِكُمْ قَوْمًا لَيْسَ لَهُمْ مَالٌ وَلَا عَش۪يرَةٌ، فَلْيَضُمَّ أَحَدُكُمْ إِلَيْهِ الرَّجُلَيْنِ أَوِ الثَّلَاثَةَ، فَمَا لِأَحَدِنَا مِنْ ظَهْرٍ يَحْمِلُهُ إِلَّا عُقْبَةُ أَحَدِهِمْ -يَعْن۪ي كَعُقْبَةِ أَحَدِهِمْ-، (قَالَ): فَضَمَمْتُ إِلَيَّ اثْنَيْنِ أَوْ ثَلَاثَةً مَا ل۪ي إِلَّا عُقْبَةُ أَحَدِهِمْ مِنْ جَمَلِي.

Hz. Cabir (r.a.) nəql edir:

“Allah Rəsulu (s.ə.s.) döyüşə hazırlaşarkən bizə belə müraciət etdi: “Ey mühacir və ənsar! Bəzi qardaşlarınızın dünya malı və qohum-əqrəbası yoxdur. Hərə onların iki və ya üçünü özü ilə götürsün, onlara arxa-dayaq olsun”.

Hz. Cabir davam edir: “Əslində, biz ancaq miniyi bir nəfərlə növbəli minə bilərdik. Ancaq əmrə itaət edərək növbəli minmək üçün iki və ya üç nəfəri özümlə götürdüm. Mən də onlar kimi növbə ilə dəvəyə minirdim”. [Əbu Davud, Cihad 34]

 عَنِ ابْنِ عُمَرَ  أَنَّ رَسُولَ اللّٰهِ  كَانَ إِذا اسْتَوٰى عَلٰى بَع۪يرِهِ خَارِجًا إِلٰى سَفَرٍ كَبَّرَ ثَلَاثًا ثُمَّ قَالَ: «سُبْحَانَ الَّذ۪ي سَخَّرَ لَنَا هٰذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِن۪ينَ وَإِنَّا إِلٰى رَبِّنَا لَمُنْقَلِبُونَ. اَللّٰهُمَّ إِنَّا نَسْأَلُكَ ف۪ي سَفَرِنَا هٰذَا الْبِرَّ وَالتَّقْوٰى وَمِنَ الْعَمَلِ مَا تَرْضٰى. اَللّٰهُمَّ هَوِّنْ عَلَيْنَا سَفَرَنَا هٰذَا وَاطْوِ عَنَّا بُعْدَهُ، اَللّٰهُمَّ أَنْتَ الصَّاحِبُ فِي السَّفَرِ وَالْخَل۪يفَةُ فِي الْأَهْلِ. اَللّٰهُمَّ إِنّ۪ي أَعُوذُ بِكَ مِنْ وَعْثَاءِ السَّفَرِ وَكَآبَةِ الْمَنْظَرِ وَسُوءِ الْمُنْقَلَبِ فِي الْمَالِ وَالْأَهْلِ وَالْوَلَدِ» وَإِذَا رَجَعَ قَالَهُنَّ وَزَادَ ف۪يهِنَّ: « آيِبُونَ تَائِبُونَ عَابِدُونَ لِرَبِّنَا حَامِدُونَ»

 İbn Ömər (r.anhumə) nəql edir:

“Allah Rəsulu (s.ə.s.) səfərə çıxarkən miniyinə minib yaxşıca oturandan sonra üç dəfə təkbir gətirər, sonra bu duanı oxuyardı: “Bunu bizim xidmətimizə verən Allah ucalardan ucadır, hər cür nöqsandan xalidir. O lütf etməsəydi, bizim buna gücümüz çatmazdı. Şübhəsiz ki, biz axırda Rəbbimizin hüzuruna qayıdacağıq.

Allahım! Bizə bu səfərdə yaxşılıq, təqva və razı olduğun işləri nəsib elə!

Allahım! Bu səfərimizi asanlaşdır, uzaq məsafələri yaxın elə.

Allahım! Səfərdə dostumuz Sənsən, yurdumuzda qalan ailəmizi qoruyan da Sənsən.

Allahım! Səfərin məşəqqətindən, başımıza kədərli hadisələrin gəlməsindən, geri dönərkən malımız, ailəmiz və övladlarımızda pis hallar görməkdən Sənə sığınırıq”.

Hədisi rəvayət edən İbn Ömər (r.anhumə) deyir: “Allah Rəsulu  (s.ə.s.)  səfərdən dönəndə də eyni duanı oxuyub bunları əlavə edirdi: “Biz səfərə çıxıb geri qayıdan, tövbəkar, abid və yalnız Rəbbimizə şükür edən insanlarıq”. [Müslim, Həcc 425]

 عَنْ عَلِيِّ بْنِ رَب۪يعَةَ قَالَ: شَهِدْتُ عَلِيَّ بْنَ أَب۪ي طَالِبٍ  أُتِيَ بِدَابَّةٍ لِيَرْكَبَهَا، فَلَمَّا وَضَعَ رِجْلَهُ فِي الرِّكَابِ قَالَ: بِسْمِ اللّٰهِ، فَلَمَّا اسْتَوٰى عَلٰى ظَهْرِهَا قَالَ: اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذ۪ي سَخَّرَ لَنَا هٰذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِن۪ينَ وَإنَّا إِلٰى رَبِّنَا لَمُنْقَلِبُونَ ثُمَّ قَالَ: اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ، ثُمَّ قَالَ: اَللّٰهُ أَكْبَرُ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ ثُمَّ قَالَ: سُبْحَانَكَ إِنّ۪ي ظَلَمْتُ نَفْس۪ي فَاغْفِرْ ل۪ي إِنَّهُ لَا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ ثُمَّ ضَحِكَ، فَق۪يلَ: يَا أَم۪يرَ الْمُؤْمِن۪ينَ مِنْ أَيِّ شَيْءٍ ضَحِكْتَ؟ قَالَ: رَأَيْتُ النَّبِيَّ  فَعَلَ كَمَا فَعَلْتُ ثُمَّ ضَحِكَ فَقُلْتُ: يَا رَسُولَ اللّٰهِ مِنْ أَيِّ شَيْءٍ ضَحِكْتَ؟ قَالَ: «إِنَّ رَبَّكَ سُبْحَانَهُ يَعْجَبُ مِنْ عَبْدِهِ إِذَا قَالَ: اِغْفِرْ ل۪ي ذُنُوبِي، يَعْلَمُ أَنَّهُ لَا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ غَيْرِي»

Tabiundan Əli ibn Rabiə rəvayət edir:

“Həzrəti Əlinin (r.a.) yanında idim. Ona bir minik gətirdilər. Ayağını üzəngiyə qoyanda “Bismillah” dedi. Qalxıb heyvanın belində oturdu və: “Bunu bizim xidmətimizə verən Allaha həmd olsun. O verməsəydi, bizim buna gücümüz çatmazdı. Şübhəsiz ki, biz axırda Rəbbimizin hüzuruna qayıdacağıq!” – dedi. Ardınca üç dəfə “Əlhamdulillləh”, üç dəfə “Allahu Əkbər” dedi. Sonra da: “Ey Rəb­­bim! Sən Subhansan, bütün nöqsanlardan uzaqsan, ucasan. Mən özümə zülm etdim, məni bağışla. Çünki günahı bağışlayan yalnız Sənsən, qapısı döyülüb yardım istənilən yer yalnız Sənsən,” – dedi və təbəssüm etdi. Bu vaxt orda olanlar: “Ey möminlərin əmiri! Niyə gülürsən?” – deyə soruşdular. Həzrəti Əli (r.a.) bu cavabı verdi: “Nəbilər Sərvəri (s.ə.s.) mənim kimi edib sonra da bu cür gülümsəmişdi, mən də: “Niyə gülümsədin, ey Allahın Rəsulu?” – deyə soruşmuşdum. O da belə buyurmuşdu: “Subhan olan Rəbbin günahları yalnız Onun bağışlayacağını bilən və “Günahlarımı bağışla!” deyə Ona dua edən qulunu əfv edər”. [Əbu Davud, Cihad 74; Tirmizi, Dəavat 46]

 عَنِ ابْنِ عُمَرَ   قَالَ: كَانَ النَّبِيُّ  إذا قَفَلَ مِنَ الْحَجِّ أَوِ الْعُمْرَةِ كُلَّمَا أَوْفٰى عَلٰى ثَنِيَّةٍ أَوْ فَدْفَدٍ كَبَّرَ ثَلَاثًا ثُمَّ قَالَ: «لَا إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَا شَر۪يكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ قَد۪يرٌ. آيِبُونَ تَائِبُونَ عَابِدُونَ سَاجِدُونَ لِرَبِّنَا حَامِدُونَ. صَدَقَ اللّٰهُ وَعْدَهُ وَنَصَرَ عَبْدَهُ وَهَزَمَ الْأَحْزَابَ وَحْدَهُ»

İbn Ömər (r.anhumə)  demişdir:

“Nəbilər Sərvəri (s.ə.s.) həcc və ya ümrədən qayıdarkən hər yoxuşa və ya təpəyə çıxanda üç dəfə “Allahu Əkbər” deyər, sonra belə dua edərdi: “Allahdan başqa məbud yoxdur. O, təkdir, şəriki yoxdur. Mülk Onundur, şükür Ona məxsusdur və O hər şeyə layiqincə qadirdir. Biz səfərə çıxıb geri qayıdan, tövbəkar, abid, daim səcdə edən və qeyri deyil, yalnız Rəbbimizə həmd edən qullarıq. Allah vədini yerinə yetirdi, quluna yardım etdi və müttəfiq düşmən qoşunlarını təkbaşına məğlubiyyətə uğratdı”. [Buxari, Cihad 158; Müslim, Həcc 428]

 عَنْ أَب۪ي هُرَيْرَةَ  قَالَ: قَالَ: رَسُولُ اللّٰهِ  : «ثَلَاثُ دَعَوَاتٍ مُسْتَجَابَاتٌ لَا شَكَّ فِيهِنَّ: دَعْوَةُ الْمَظْلُومِ وَدَعْوَةُ الْمُسَافِرِ وَدَعْوَةُ الْوَالِدِ عَلٰى وَلَدِهِ»

Əbu Hureyrə (r.a.) Allah Rəsulunun  (s.ə.s.)  belə buyurduğunu nəql etmişdir:

“Üç adamın duası hökmən qəbul olunur: məzlumun duası, qonağın duası və atanın övladına etdiyi dua”. [Əbu Davud, Vitr 29; Tirmizi, Birr 7, Dəavat 47]

 عَنْ أَب۪ي مُوسٰى الْأَشْعَرِيِّ  أَنَّ رَسُولَ اللّٰهِ  كَانَ إِذَا خَافَ قَوْمًا قَالَ: «اَللّٰهُمَّ إِنَّا نَجْعَلُكَ ف۪ي نُحُورِهِمْ، وَنَعُوذُ بِكَ مِنْ شُرُورِهِمْ»

Əbu Musa əl-Əşarinin (r.a.) nəql etdiyinə görə, Allah Rəsulu (s.ə.s.) bir qövmdən zərər gəlməsindən əndişə edəndə belə dua edər­di:

“Allahım! Himayəni onların qarşısında sipər qəbul edirik. Onlardan gözlənilən hər cür təhlükədən Sənə sığınırıq”. [Əbu Davud, Vitr 30]

 عَنْ خَوْلَةَ بِنْتِ حَك۪يمٍ  قَالَتْ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللّٰهِ  يَقُولُ: «مَنْ نَزَلَ مَنْزِلًا ثُمَّ قَالَ: أَعُوذُ بِكَلِمَاتِ اللّٰهِ التَّامَّاتِ مِنْ شَرِّ مَا خَلَقَ، لَمْ يَضُرَّهُ شَيْءٌ حَتّٰى يَرْتَحِلَ مِنْ مَنْزِلِهِ ذٰلِكَ»

Xavlə ibn Hakim (r.a.) Allah Rəsulunun (s.ə.s.) belə buyurduğunu nəql etmişdir:

“Kim istirahət etmək üçün bir yerdə dayananda: “Məxluqatın (məxluqların) şərindən Allahın mükəmməl kəlmələrinə sığınıram” desə, oranı tərk edənə qədər heç bir zərər görməz”. [Müslim, Zikr 54]

 عَنِ ابْنِ عُمَرَ  قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللّٰهِ  إِذَا سَافَرَ فَأَقْبَلَ اللَّيْلُ قَالَ: يَا أَرْضُ رَبّ۪ي وَربُّكِ اللّٰهُ، أَعُوذُ بِاللّٰهِ مِنْ شَرِّكِ وَشَرِّ مَا ف۪يكِ وَشَرِّ مَا خُلِقَ ف۪يكِ وَشَرِّ مَا يَدِبُّ عَلَيْكِ، وَأَعُوذُ بِاللّٰهِ مِنْ شَرِّ أَسَدٍ وَأَسْوَدٍ وَمِنَ الْحَيَّةِ وَالْعَقْرَبِ وَمِنْ سَاكِنِ الْبَلَدِ وَمِنْ وَالِدٍ وَمَا وَلَدَ»

İbn Ömərin (r.anhumə) nəql etdiyinə görə, Allah Rəsulu (s.ə.s.) səfərdə olarkən axşam düşəndə belə dua edərmiş:

“Ey dünya! Mənim də, sənin də Rəbbin Allahdır. Səndən və sənin içində olanların, səndə mövcud olan məxluqatın və üzərində hərəkət edən canlıların şərindən Allaha sığınıram. Aslanın, digər ilan növləri ilə birlikdə böyük ilanın, əqrəbin şərindən, bu diyarda məskən salanların, doğulan və doğan bütün canlıların zərərindən Sənə sığınıram”. [Əbu Davud, Cihad 75]

 عَنْ أَب۪ي هُرَيْرَةَ  أَنَّ رَسُولَ اللّٰهِ قَالَ: «السَّفَرُ قِطْعةٌ مِنَ الْعَذَابِ، يَمْنَعُ أَحَدَكُمْ طَعَامَهُ وَشَرَابَهُ وَنَوْمَهُ فَإِذَا قَضٰى أَحَدُكُمْ نَهْمَتَهُ مِنْ سَفَرِهِ فَلْيُعَجِّلْ إِلٰى أَهْلِهِ»

Əbu Hureyrə (r.a.) Allah Rəsulunun (s.ə.s.) belə buyurduğunu bəyan etmişdir:

“Səfər bir növ əzabdır. Rahat yeyib-içməyə və yatmağa mane olur. Buna görə də getdiyiniz yerdə işinizi qurtaran kimi dərhal ailənizin yanına qayıdın”. [Buxari, Cihad 136; Müslim, İmarə 179]

 عَنْ جَابِرٍ  أَنَّ رَسُولَ اللّٰهِ  قَالَ: «إِذَا أَطالَ أَحَدُكُمْ الْغَيْبَةَ فَلَا يَطْرُقَنَّ أَهْلَهُ لَيْلاً» وَف۪ي رِوَايَةٍ أَنَّ رَسُولَ اللّٰهِ  نَهٰى أَنْ يَطْرُقَ الرَّجُلُ أَهْلَهُ لَيْلاً.

Hz. Cabir (r.a.) Allah Rəsulunun  (s.ə.s.)  belə buyurduğunu nəql edir:

“Uzun müddət ailəsindən ayrı qalan adam gecə vaxtı qəfl (xəbər vermədən) evinə girməsin”.

Digər rəvayətdə isə Hz. Cabir (r.a.) demişdir: “Allah Rəsulu  (s.ə.s.)  yoldan gələn adamın evinə gecə vaxtı qəflətən girməsini qadağan etdi”. (Buxari, Nikah 130, Ümrə 16; Müslim, İmarə 183)

 عَنْ أَب۪ي هُرَيْرَةَ  قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللّٰهِ: «لَا يَحِلُّ لِامْرَأَةٍ تُؤْمِنُ بِاللّٰهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ تُسَافِرُ مَس۪يرَةَ يَوْمٍ وَلَيْلَةٍ إِلَّا مَعَ ذ۪ي مَحْرَمٍ عَلَيْهَا»

Əbu Hureyrənin (r.a.) rəvayət etdiyinə görə, Peyğəmbərimiz (s.ə.s.) belə buyurmuşdur:

“Allaha və Axirət gününə iman edən bir qadına yanında bir məhrəmi (evlənmək qadağan olan yaxınlar: ata, baba, ana, nənə, qardaş və bacı, əmi, dayı, xala, bibi) olmadan bir günlük səfərə çıxmaq caiz deyildir”. [Buxari, Təqsir 4, Savm 67; Müslim, Həcc 423]