“Qonşun səndən zərər görməyəcəyinə əmin deyilsə, cənnətə girə bilməzsən”

Sual: Bəzi dua kitablarında duaların müəyyən sayda oxunması haqqında məlumatlar var. Məsələn, bildirilir ki, səlatı-təfriciyə duasını 4444 dəfə oxumaq lazımdır. Dinimizdə duaları müəyyən bir saya görə oxumaq doğrudurmu?

“Sizdən biriniz öz qızılını odda əridərək təmizləyib saflaşdırdığı kimi, bəndələrini ən yaxşı tanıyan Allah da sizi müsibətlərlə imtahan edər.”

Vəfat etmiş kişi və ya qadın bütün bədəni örtüləcək şəkildə kəfənlənməlidir ki, bu fərzdir. Qadının kəfəni beş qat parçadan ibarətdir. Bunlar − qamis (köynək), izar (ətək), lifafə (sarğı), baş örtüyü və sinə örtüyüdür. Qadını belə kəfənləməyə imkan olmadığı təqdirdə ətək, sarğı və baş örtüyü ilə kifayətlənmək olar. Bu cür kəfənləmə kəfəni-kifayə adlanır.

“Mütəşabeh” lüğətdə iki şeyin bir-birinə bənzəməsi mənasına gələn “təşabüh” məsdərindən törəmiş ismi-faildir. Məfhum olaraq da “nəyin qəsd olunduğu bilinməyən, izaha, təvilə ehtiyacı olan ayələr” deyə tərif edə bilərik.

İçməzdən əvvəl “bismillah” demək, Sağ əllə içmək, İçəcəkləri üfürməmək, Üç qurtuma və aramla içmək, Ağzı sınıq qab və tuluqlardan su içməmək, Ayaq üstə su içməmək, Allah Rəsulu hansı hallarda ayaq üstə su içmişdir? Bu və bənzəri mövzular…

Namaz möminin ən vacib ibadət borcudur. Bu borcu yerinə yetirən hər möminin qəlbi hüzurla dolur. Bunu bir çox psixoloq və psixiatr da vurğulayır. Hər ibadətin özünəxas faydaları vardır. Namazın ən böyük meyvəsi isə bəndənin Allaha yönəlməsi, Allahın da bu yönəlişə yönəlişlə cavab verməsidir.

Gərdək və ya zifaf gecəsi nikah bağlandıqdan sonra ər-arvad olan cütlüyün baş-başa qalacaqları ilk gecədir. İlk dəfə qarşı cinsin nümayəndəsi ilə baş-başa qalacağına görə istər qız, istərsə də oğlan eyni anda həm həyəcanlanır, həm də sevinir. Bu gecədə qorxu, təlaş, sevinc, həyəcan hisləri bir-birinə qarışır. ..

Allah Rəsulu (s.ə.s) hər məsələdə olduğu kimi, oturuş məsələsində də müsəlmanların həyatına bir sıra prinsiplər gətirmiş, müəyyən qaydalar qoymuşdur. Bunlar hər bir insana aid olan ədəb-əxlaq qaydalarıdır. Dinimizin bəsit görünən bu cür məsələlərdə də müəyyən qaydalar ehtiva etməsi onun mükəmməlliyini göstərir.

Bəşər övladının yemək-içməkdən sonra ən ümdə ehtiyaclarından biri də geyim-kecim və insanlar arasında gözəl görkəmdə görünməkdir. Allah Rəsulu (s.ə.s) səhabələrin geyimi ilə maraqlanır, paltarlarının növünə, rənginə, uzun və ya qısalığına diqqət yetirir, tövsiyələr verirdi. Peyğəmbərimizin (s.ə.s) geyim tərzinə və tövsiyələrinə nəzər yetirək.

Namazı layiqincə qılmağa çalışan bir mömin öz səviyyəsində meraca yüksəlmiş sayılır. Müsəlman da namaz ibadətini nə qədər layiqincə yerinə yetirə, namazda ilahi dərgaha nə qədər ürəkdən yönələ bilirsə, o səviyyədə meraca yüksəlmiş olur. Özünü Uca Allahın dərgahında hiss edir, sanki Onu görür. Qəlbi imanla elə coşub-daşır ki, elə bil yer üzündə deyil, Rəbbin dərgahında rüku edir, alnını torpağa deyil, İlahinin hüzuruna qoyur.

Bal çiçəkli bitkilərin nektarının arı tərəfindən yığılması nəticəsində əmələ gələn maddədir. İnsan orqanizmindəki mikroblar balın tərkibinə daxil olduqda funksiyalarını itirirlər. Balın tərkibindəki polifenol və flavonoidlər ağrıkəsici təsirə malikdir. Bal ölü hüceyrələrin yaradan uzaqlaşdırılmasında çox təsirlidir. Bal infeksiyanın çoxalmasının qarşısını alır.

Beş vaxt namazla günümüzü beş nurlu zaman kəsiyinə ayırır, “sübh namazından əvvəl”, “sübh namazından sonra”, “günorta namazından əvvəl”, “günorta namazından sonra”, “ikindiyə doğru”, “ikindi vaxtı”, “ikindidən sonra” deyərək işlərimizi buna uyğun planlaşdırırıq. Beləcə həm namazın dəyərini yaxşı dərk edir, həm də iki namaz arasında gördüyümüz işləri ibadət boyası ilə boyamış oluruq. Beş vaxt namazla bütün gününü nurlandıran və həyatını başdan-ayağa ibadətə çevirənlər necə xoşbəxtdir!

Fiqh termini olaraq isə itaət etmək, dua etmək və hər hansı bir bəladan, şərdən xilas olmaq ya da xeyir bir şeyi əldə etmək üçün namazda Allaha dua etmək, Ona yönəlmək deməkdir. Hz. Peyğəmbərin (s.ə.s) də müxtəlif vəsilələrlə qunut duası oxuduğu səhih hədislərlə sabitdir. Qıtlıq, yolxucu xəstəlik, düşmən hücumu, nazilə (ümumi müsibət), zalımların təzyiq və basqınları kimi ümumi fəlakət zamanlarında da qunut duasının oxunması alimlər tərəfindən məqbul görülmüşdür.

Rəsulullahın (s.ə.s) ibadətləri tamamilə başqa idi! O, namazda Allaha qulluğu elə dərindən təmsil edirdi ki, demək olar, ürpərib ağlamadığı namaz yox idi. Namaz Onun gözünün nuru idi. Birimiz ən çox sevdiyimiz insanın gəldiyini eşidəndə necə sevinir və həyəcanlanırıqsa, Allah Rəsulu da namaza duranda bundan bəlkə də yüz qat artıq sevinc hissi keçirirdi.

Sual: Bəqərə surəsi 275-ci ayədəki: “Allah alış-verişi halal, sələm (faiz) almağı isə haram (qadağan) etmişdir” ifadəsini necə anlamalıyıq?

Bəşər övladı tarix boyu gözlə görünməyən qeyri-adi varlıqların mövcudluğuna inanmışdır. Cinlərin gözlə görünməsi qeyri-mümkün varlıqlar olmasından dolayı qədim dövrlərdə insanlara onlar haqqında doğru-düzgün məlumat əldə etmək müyəssər olmamışdır.

Yuxu həqiqət aləminə açılan pəncərələrdən, olmuş və olacaq hadisələrin eyni ilə görülməsindən, yaxud bəzi işarələrlə müşahidə edilməsindən ibarətdir. Yuxularda gözə, maddəyə və işığa ehtiyac olmur, hər şey bəsirət və ruhla sezilir. Məhz buna görə də yuxular bir çox hallarda insana təsəvvürəsığmaz gözəllikləri göstərir.

Hər biriniz raisiniz (çoban) və hamınız əlinizin altındakılara cavabdehsiniz: dövlət başçısı bir raidir və rəiyyətinə cavabdehdir. Hər fərd ailəsinin raisidir və rəiyyətinə görə məsuliyyət daşıyır. Qadın ərinin evinin çobanıdır və öhdəsində olan şeylərə cavabdehdir. Xidmətçi ağasının malının raisidir və ona tapşırılanlara cavabdehdir. Hər biriniz raisiniz və hər biriniz rəiyyətinizdən məsulsunuz

Allah Rəsulunun təbliğinin də fətanət yönü vardır. Amma fətanət quru məntiq deyildir. Bu məntiq zahirdən batinə, dünyadan axirətə uzanır. İnsanın məntiqi ilə yanaşı, hiss və duyğuları da vardır. Onun yalnız məntiqini nəzərə alıb danışanlar hissi bir çətinlik qarşısında aciz qalarlar. İnsanın sırf hiss tərəfini işlətməyi düşünənlər isə məntiqə məğlub olarlar.