Su ilə üzü, qolları, ayaqları yumaq və başı məsh etməkdən ibarət olan xüsusi təmizliyə dəstəmaz deyirlir. Dəstəmaz kəlməsi fars dilində “dəst” əl və namaz kəlmələrindən meydana gələn, dilimizdə leksik dəyişikliyə məruz qalan mürəkkəb sözdür. Dəstəmaza bədəni kirlərdən təmizlədiyinə görə ərəb dilində “vüdu” deyilmişdir. Dəstəmaz xüsusi (müstəqil) ibadət deyil. Bəzi ibadətlərin yerinə yetirilməsinə kömək edən vasitəçi bir ibadətdir. Dəstəmazın səhih olması üçün aşağıdakı şərtlər olmalıdır.

Dəstəmaz alarkən istifadə edilən su maneəsiz olaraq dəstamaz üzvlərinə təmas etməlidir.

Dəstəmaz pozan hallar olmamalıdır. Sidik damcılarının və qanaxmanın dayanması, qadınlarda heyz və nifas halının tamamlanması lazımdır. Bədəndən xaric olan məzi və vədi kimi axıntıların kəsilməsi üçün bir az gözlənilməlidir. Axıntı tam kəsilmdən alınan dəstəmaz səhih olmaz, axıntının gəlməsi ilə pozular. Bunun üçün barmaqlarla kişi cinsiyyət orqanı sığanmalı, bir müddət yürüməli və ya hərəkət edilməlidir.

Dəstəmaz almadan bir müddət gözləməyə istibra deyilir.[1] Bu haqda Allah Rəsulu (s.ə.s) “Sidikdən qorunun. Çünkü qəbir əzabının əzabının çoxu ondandır.[2]” −  buyurur.

Üzrlü şəxslər isə bundan istisnadırlar. Yaradan qan axması, sidiyi saxlaya bilməmək, ishaldan qaynaqlanan yellənmə kimi narahatlıqları olan şəxslər üzrlü hesab olunurlar. Ancaq qanayan yarası olduğu üçün üzrlü olan şəxslər də istibraya diqqət etməlidir.

[1] İbn Abidin, Rəddul-muxtar, I, 344-345

[2] Buxari, Vudu 55; İbn Macə, Təharət 26; Nəsai, Səhv, 88.