İbn Ömərin nəql edir: Peyğəmbərimiz (s.ə.s.) fitrəni bayram namazına çıxmamışdan əvvəl verməyi əmr etmişdir.[1] Bu hədisi əldə rəhbər tutan fiqh alimləri fitrəni bayram namazından sonraya saxlamağı məkruh hesab etmişlər.
Bununla belə Hənəfilərə görə, bayram namazından əvvəl verilməyən fitrənin sonrakı günlərdə də verilməsi mümkün dür.
Əslində, bir tərəfdən Peyğəmbərimizin (s.ə.s.) əmri, digər tərəfdən səhabələrin əmrə riayəti və fitrənin vacib buyurulmasının səbəb və hikmətləri göstərir ki, onu bayramdan sonraya saxlamamaq lazımdır. Hər bir ibadəti qulluq şüuru ilə Allah və Rəsulullahın əmrləri çərçivəsində edən, etməyə borclu olan müsəlmanlar fitrəni vaxtında verməyə də ciddi yanaşmalıdır.
Fitrəni vaxtından əvvəl də vermək olar. Bu məsələdə on beş gün, bir ay kimi məhdudiyyət qoyanlar olsa da, Əbu Hənifəyə görə, fitrə bir il qabaqcadan da verilə bilər.[2]
Sual: Ramazan bayramından əvvəl verilən fitrə sədəqəsinin hökmü nədir?
İbn Ömər rəvayət edir: “Peyğəmbərimiz (s.a.s.) azad, kölə, kişi, qadın – hər bir müsəlmana arpadan, yaxud xurmadan bir sa miqdarında fitr sədəqəsi verməyi əmr etdi”
Fitrəni zəkat düşən hər kəsə vermək olar. Yəni kasıblar, miskinlər, zəkatı yığıb paylayanlar, ürəkləri İslama yeni isinişib müsəlmanlığa bağlanmaqda olanlar, kölələr, borclular, Allah yolunda olanlar və yolçular.
Sual: Həyat yoldaşım altı aylıq hamilədir. Ramazan ayının sonuna yaxınlaşırıq. Mən körpəmiz üçün fitrə verməliyəm?
Daha dünyaya gəlməmiş körpənin adına fitrə vermək vacib deyildir.
Peyğəmbərimizin (s.a.s.) zamanında fitrə bir qayda olaraq həmin dövrün qida məhsullarından verilmişdir. Bu məsələ, yəni fitrənin o dövrün ərzaq məhsullarından verilməsi sonrakı dövrlərdə istər-istəməz insanların ağlına belə bir sual gətirmişdir: Fitrə illah da arpa, buğda, un, üzüm qurusu, xurma və s. qida məhsullarından, yoxsa hər bir ailə və ya ölkənin istehlak etdiyi əsas qida məhsullarından verilməlidir?